W większości przypadków z chwilą zawarcia związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami powstaje wspólność majątkowa, a co za tym idzie wszystkie przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania małżeństwa stanowią majątek wspólny. Wyjątkiem są jedynie przedmioty należące do tzw. majątku osobistego. Małżonkowie mają jednak możliwość ustanowienia rozdzielności majątkowej – czym jest wspomniana rozdzielność i jakie są jej konsekwencje podczas rozwodu opiszemy w tym artykule.
Wspólność majątkowa
Standardowym ustrojem majątkowym w małżeństwie jest wspólność majątkowa, powstaje ona z mocy ustawy z chwilą zawarcia związku małżeńskiego. Do wspólnoty majątkowej zalicza się przedmioty nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, w szczególności są to pobrane wynagrodzenie za pracę i dochody z innej działalności zarobkowej każdego z małżonków oraz dochody z majątku wspólnego i osobistego. Są to także środki zgromadzone na rachunku funduszu emerytalnego małżonków.
Majątek osobisty
Należy zaznaczyć, że nie wszystkie przedmioty majątkowe małżonków zaliczają się do majątku wspólnego, część z nich to tzw. majątek osobisty. Zgodnie z art. 33 Kodeksu cywilnego do majątku osobistego małżonków należą:
1)przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;
2)przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;
3)prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;
4)przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;
5)prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;
6)przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;
7)wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;
8)przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;
9)prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;
10)przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
Co to jest rozdzielność majątkowa?
Rozdzielność majątkowa to przeciwieństwo wspólności majątkowej, powstaje przez podpisanie specjalnej umowy majątkowej miedzy małżonkami zwanej intercyzą. W takim przypadku każdy z małżonków dysponuje własnym majątkiem osobistym i swobodnie nim operuje. Zawarcie umowy o rozdzielności majątkowej (intercyzy) wymaga formy aktu notarialnego. By doszło do zwarcia umowy, obydwie strony muszą mieć pełną zdolność do czynności prawnych.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy Art. 51.
W razie umownego ustanowienia rozdzielności majątkowej, każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem umowy, jak i majątek nabyty później.
Sądowa rozdzielność majątkowa
Rozdzielność majątkową może również ustanowić sąd z ważnych powodów na wniosek jednego z małżonków. Zabieg ten stosuje się w przypadku kiedy małżonkowie nie są w stanie się porozumieć w kwestii zawarcia intercyzy lub jeśli powodem jej podpisania jest niewłaściwe zachowanie się jednego z małżonków. Nazywa się to ustrojem przymusowym. Jedną z przyczyn ustanowienia rozdzielności majątkowej przez sąd jest separacja.
Kodeks rodzinny i opiekuńczy Art. 52.
§ 1. Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać ustanowienia przez sąd rozdzielności majątkowej.
Rozdzielność majątkowa a rozwód
Rozdzielność majątkowa nie ma żadnego znaczenia dla postepowania rozwodowego. Z chwilą rozwodu między stronami automatycznie ustaje ustawowa wspólność majątkowa małżeńska. Nie ma znaczenia czy był to rozwód z orzeczeniem czy bez orzeczenia o winie.
Ustanowienie rozdzielności majątkowej w trakcie małżeństwa powoduje, że każdy z małżonków zachowuje zarówno majątek nabyty przed zawarciem małżeństwa, jak i majątek nabyty po podpisaniu intercyzy, a ponadto przysługuje mu udział w majątku wspólnym nabytym przed podpisaniem umowy o rozdzielności a po zawarciu małżeństwa.
Sprawy o podział majątku wspólnego pomiędzy małżonkami bywają skomplikowane i czasochłonne, wielokrotnie mamy do czynienia z ogromnymi emocjami, które towarzyszą rozwodowi i podziałowi majątku. Zawsze aby uniknąć niepotrzebnych nerwów warto zlecić formalności doświadczonej kancelarii, która dopełni za nas wszelkich formalności oraz doprowadzi do korzystnego dla podziału majątku.
