Czym się różni wykaz inwentarza od spisu inwentarza?

Przyjmując spadek z dobrodziejstwem inwentarza, może okazać się konieczne stworzenie wykazu lub spisu inwentarza, które zawierać będą szczegółowy wykaz majątku należącego do spadku, określający jego wartość. Dodatkowo należy uwzględnić informacje o długach spadkowych i ich kwocie. Wartość majątku i kwota długów powinny być określone zgodnie z cenami i stanem majątku w momencie otwarcia spadku.


Wybór sposobu przyjęcia spadku

Zgodnie z obowiązującymi regulacjami dotyczącymi dziedziczenia, każda osoba uprawniona do spadku ma możliwość wyboru czy chce go zaakceptować. W ciągu sześciu miesięcy od momentu, gdy dowiedziała się o tytule swojego powołania do dziedziczenia (ustawa lub testament), może złożyć formalne oświadczenie o przyjęciulub odrzuceniu spadku. Istnieją dwie formy przyjęcia spadku: proste (bezwarunkowe) lub z tzw. dobrodziejstwem inwentarza. W pierwszym przypadku, spadkobierca obejmuje odpowiedzialność za wszystkie długi  zmarłego bez limitu. Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza oznacza, że odpowiedzialność za długi ogranicza się jedynie do wysokości wartości otrzymanego majątku.

Znaczenie spisu i wykazu inwentarza

Wykaz inwentarza i spis inwentarza to dwa kluczowe dokumenty w procesie dziedziczenia, które mają za zadanie ustalić skład majątkowy spadkodawcy i określić zakres odpowiedzialności spadkobierców za długi spadkowe.

Wykaz inwentarza, będący dokumentem prywatnym sporządzanym przez spadkobiercę, zawiera szczegółowy opis majątku i długów w momencie otwarcia spadku. Jego wartość prawna wzrasta po złożeniu go w sądzie spadkowym lub u notariusza. Mimo to, jako dokument prywatny, może być poddany w wątpliwość przez wierzycieli.  W sporządzanym wykazie inwentarza z należytą starannością prezentowane są zarówno przedmioty wchodzące w skład spadku, jak i te wynikające z zapisów windykacyjnych z uwzględnieniem ich wartości ustalanej na podstawie stanu i cen panujących w momencie otwarcia spadku. Dodatkowo, wykaz zawiera informacje o długach spadkowych oraz ich wysokości, również określonej w chwili otwarcia spadku.

Spis inwentarza to dokument urzędowy, przygotowywany przez komornika. Charakteryzuje się większą dokładnością i ma znaczącą moc prawną. Jest sporządzany na podstawie postanowienia sądu i precyzyjnie określa elementy składowe majątku spadkowego oraz ich wycenę.
W spisie inwentarza przygotowanym przez komornika rejestrowane są zarówno przedmioty stanowiące część spadku, jak i te wynikające z zapisów windykacyjnych, z wyraźnym określeniem ich wartości.  Komornik również notuje wszelkie długi spadkowe, podając dokładną kwotę każdego z nich. Wartość tych przedmiotów i długów jest ustalana na podstawie ich stanu i cen rynkowych w momencie otwarcia spadku. Gdy komornik zakończy przygotowywanie spisu inwentarza, dokumentacja ta jest przekazywana do sądu spadkowego.

Proces ten wiąże się z określonymi opłatami zarówno sądowymi, jak i komorniczymi. Opłata sądowa za złożenie wniosku wynosi 100 złotych, natomiast opłata komornicza to 400 złotych.Początek formularza

Różnice pomiędzy spisem a wykazem inwentarza

Chociaż oba dokumenty pełnią istotną rolę prawną, różnią się pod względem formalności, mocy prawnej i kosztów. Wykaz będąc mniej formalny, może być łatwiej zakwestionowany, podczas gdy spis inwentarza, będący dokumentem urzędowym, posiada większą moc prawną, lecz wiąże się z większymi kosztami. Wybór między tymi dokumentami powinien być dokonany przez spadkobierców, biorąc pod uwagę ich indywidualną sytuację prawną i finansową.

Koszty i Terminy

Koszty sporządzenia spisu inwentarza są zazwyczaj wyższe niż w przypadku wykazu, ze względu na opłaty za usługi komornika i specjalistów. Opłata sądowa za złożenie wniosku wynosi 100 złotych, natomiast opłata komornicza to 400 złotych.Początek formularza

 Chociaż terminy na sporządzenie tych dokumentów nie są ściśle określone zaleca się ich szybkie przygotowanie ze względów bezpieczeństwa dowodowego.

Konsekwencje braku spisu/wykazu inwentarza

Nieprzygotowanie wykazu lub spisu może skutkować pełną odpowiedzialnością spadkobiercy za długi spadkowe. Sporządzenie wykazu lub spisu w trakcie postępowania sądowego może ograniczyć odpowiedzialność do wartości majątku spadkowego.

O autorze

Anna Wieczorek

Radca Prawny

O MNIE

Radca prawny. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Aplikację radcowską odbywała przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach; zawód radcy prawnego wykonuje od 2020 r. Posiada uprawnienia pozwalające na wykonywanie zawodu mediatora. Doktorant związany nieustannie z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach. Studia prawnicze ukończyła z oceną celującą, broniąc pracy magisterskiej z zakresu prawa prywatnego międzynarodowego i prawa cywilnego pod kierunkiem prof. dr hab. M. Pazdana.

W kręgu szerokich zainteresowań znajduje się m.in. prawo upadłościowe i prawo restrukturyzacyjne. Doświadczenie zawodowe zdobywała angażując się w procesy restrukturyzacyjne i upadłościowe spółek z różnych branż, których aktywa wyceniano na  dziesiątki milionów złotych. Do największych sukcesów zalicza koordynację projektu, w którym doszło do zatwierdzenia przez sąd warunków sprzedaży  składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa (tzw. przygotowana likwidacja – pre-pack), którego wartość stawiała go pod tym względem na jednym z pierwszych miejsc w 2020 roku. Specjalizuje się również w zakresie obsługi dużych podmiotów gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem prawa korporacyjnego, prawa cywilnego, handlowego oraz gospodarczego. Posiada kompetencje w zakresie regulowania skomplikowanego stanu prawnego nieruchomości, również przy uwzględnieniu wielowątkowego postępowania spadkowego. 

Posługuje się językiem angielskim.

KONTAKT


Więcej artykułów