Alimenty to świadczenia na rzecz bliskich osób, które nie są w stanie utrzymać się własnymi siłami. Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. W polskim prawie istnieje możliwość żądania alimentów wstecz, czyli takich które nie były płacone w przeszłości. W tym artykule omówimy, kiedy i w jakich okolicznościach można wystąpić o takie alimenty.
Kiedy można żądać alimentów wstecz?
Przepisy prawne w Polsce dopuszczają możliwość ubiegania się po alimenty za okres poprzedzający złożenie pozwu, ale jedynie w określonych, wyjątkowych sytuacjach.
Takie działanie jest możliwe wtedy, gdy w okresie przed wniesieniem powództwa alimentacyjnego wciąż istnieją niezaspokojone potrzeby osoby uprawnionej. W takich przypadkach sąd może przyznać odpowiednią kwotę pieniężną, mając na uwadze te niezaspokojone potrzeby. Może to dotyczyć zaległości w opłatach mieszkaniowych lub za przedszkole. Pojęcie to obejmuje również zobowiązania, które nie zostały wykonane, a zostały zaciągnięte w celu zaspokojenia potrzeb osoby uprawnionej do alimentów. Mogą to być na przykład nieuregulowane pożyczki zaciągnięte na pokrycie kosztów utrzymania, leczenia, rehabilitacji, a także niezapłacone rachunki czy faktury.
Ważne jest podkreślenie, że alimenty z datą wsteczną przysługują uprawnionemu w sytuacji, gdy osoba zobowiązana do ich płacenia unikała tego obowiązku i nie dokonywała płatności.
Na co warto zwrócić uwagę?
Bardzo ważny jest termin zgłoszenia roszczenia. Należy pamiętać, że roszczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem trzech lat. Oznacza to, że żądanie alimentów wstecz jest możliwe tylko za okres trzech lat wstecz od daty zgłoszenia roszczenia.
Kolejnym aspektem jest zdolność do pracy i zarobkowania dłużnika alimentacyjnego. Sąd ocenia czy w okresie za który żądane są alimenty wstecz, dłużnik był w stanie je płacić. Jeśli dłużnik przez ten czas nie miał możliwości zarobkowej z przyczyn niezależnych od siebie, roszczenie o alimenty wstecz może być oddalone.
Warto również wspomnieć o sytuacji dzieci. W przypadku alimentów na dzieci, sąd bierze pod uwagę ich dobro. Jeżeli dziecko potrzebowało wsparcia finansowego, a alimenty nie były płacone, sąd może przychylić się do roszczenia o alimenty wstecz.
Roszczenia zwrotne
Szczególną sytuacja ma miejsce kiedy osoba dostarcza środki utrzymania lub wychowania innej osobie, nie będąc do tego zobowiązana lub wykonując to zobowiązanie z powodu trudności w uzyskaniu świadczeń alimentacyjnych od właściwie zobowiązanej osoby. W praktyce oznacza to np. utrzymywanie dziecka i zapewnienie mu środków niezbędnych do funkcjonowania przez babcię, w momencie kiedy zobowiązany do świadczenia alimentów ojciec dziecka nie wywiązuje się ze swojego obowiązku .
Osoba, która nieobowiązkowo zajmuje się utrzymaniem lub wychowaniem innej osoby, może domagać się zwrotu poniesionych kosztów od osoby, która z prawnego punktu widzenia powinna była te świadczenia dostarczyć.
W tym przypadku również należy zwrócić uwagę na przedawnienie roszczeń. Roszczenie o zwrot kosztów przedawnia się z upływem trzech lat. To oznacza, że osoba, która chciałaby dochodzić zwrotu poniesionych kosztów, musi to zrobić w ciągu trzech lat od momentu, gdy świadczenie było udzielane. Jest to istotny aspekt praktyczny, który musi być brany pod uwagę przy planowaniu ewentualnego postępowania sądowego.
Czy można zażądać alimentów wstecz?
Alimenty wstecz mogą zostać przyznane, ale pod pewnymi warunkami. Zgodnie z polskim prawem, można ubiegać się o alimenty wsteczne za okres maksymalnie trzech lat przed złożeniem pozwu o alimenty, o ile potrzeba ich świadczenia istniała już wcześniej. Sąd może zasądzić alimenty wsteczne, jeśli zostanie przyznane, że opóźnienie w wystąpieniu o alimenty było uzasadnione. W takim przypadku należy wystąpić do sądu i udowodnić, że wcześniej nie było możliwości ich uzyskania lub świadczenie alimentów było niewystarczające. Kluczowe jest dostarczenie dowodów, takich jak dokumenty finansowe, które potwierdzą koszty utrzymania dziecka i potrzeby dziecka w przeszłości. Roszczenia o świadczenia alimentacyjne mogą dotyczyć okresu wstecznego, jeśli obowiązek alimentacyjny nie został w pełni zrealizowany. Konsultacja z prawnikiem specjalizującym się w sprawach rodzinnych pomoże odpowiednio przygotować wniosek o alimenty wstecz na dziecko.
Alimenty wstecz – podstawa prawna
Alimenty wstecz, czyli świadczenia alimentacyjne przyznawane za okres wsteczny przed wniesieniem pozwu, mają swoje uregulowanie w polskim prawie. Zgodnie z art. 137 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, alimenty mogą być dochodzone także za okres poprzedzający wytoczenie powództwa, jeśli powód wykaże, że w tym czasie znajdował się w niedostatku. Oznacza to, że osoba uprawniona do alimentów może żądać ich także za czas, gdy już była w potrzebie, ale z różnych przyczyn nie mogła wnieść pozwu o alimenty wcześniej.
Ważne jest, aby dochodząc alimentów wstecz, przedstawić odpowiednie dowody potwierdzające stan niedostatku w tym okresie. Może to obejmować dokumenty finansowe, zaświadczenia medyczne czy inne dowody potwierdzające brak środków do życia. Sąd, rozpatrując taki wniosek, uwzględni wszystkie okoliczności sprawy, w tym koszty utrzymania dziecka, i podejmie decyzję na podstawie zgromadzonych dowodów.
Adwokat w sprawach rodzinnych
Kwestia alimentów wstecz w polskim prawie rodzinnym jest złożona i wymaga precyzyjnego podejścia. Każdą sprawę o alimenty warto skonsultować z adwokatem specjalizującym się w sprawach rodzinnych. Doświadczony prawnik zwróci uwagę na subtelne, ale istotne aspekty prawa alimentacyjnego i pomoże w dobraniu odpowiedniej ścieżki postępowania.
