Alimenty to świadczenia na rzecz bliskich osób, które nie są w stanie utrzymać się własnymi siłami. Obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. W polskim prawie istnieje możliwość żądania alimentów wstecz, czyli takich które nie były płacone w przeszłości. W tym artykule omówimy, kiedy i w jakich okolicznościach można wystąpić o takie alimenty.
Kiedy można żądać alimentów wstecz?
Przepisy prawne w Polsce dopuszczają możliwość ubiegania się po alimenty za okres poprzedzający złożenie pozwu, ale jedynie w określonych, wyjątkowych sytuacjach.
Takie działanie jest możliwe wtedy, gdy w okresie przed wniesieniem powództwa alimentacyjnego wciąż istnieją niezaspokojone potrzeby osoby uprawnionej. W takich przypadkach sąd może przyznać odpowiednią kwotę pieniężną, mając na uwadze te niezaspokojone potrzeby. Może to dotyczyć zaległości w opłatach mieszkaniowych lub za przedszkole. Pojęcie to obejmuje również zobowiązania, które nie zostały wykonane, a zostały zaciągnięte w celu zaspokojenia potrzeb osoby uprawnionej do alimentów. Mogą to być na przykład nieuregulowane pożyczki zaciągnięte na pokrycie kosztów utrzymania, leczenia, rehabilitacji, a także niezapłacone rachunki czy faktury.
Ważne jest podkreślenie, że alimenty z datą wsteczną przysługują uprawnionemu w sytuacji, gdy osoba zobowiązana do ich płacenia unikała tego obowiązku i nie dokonywała płatności.
Na co warto zwrócić uwagę?
Bardzo ważny jest termin zgłoszenia roszczenia. Należy pamiętać, że roszczenia alimentacyjne przedawniają się z upływem trzech lat. Oznacza to, że żądanie alimentów wstecz jest możliwe tylko za okres trzech lat wstecz od daty zgłoszenia roszczenia.
Kolejnym aspektem jest zdolność do pracy i zarobkowania dłużnika alimentacyjnego. Sąd ocenia czy w okresie za który żądane są alimenty wstecz, dłużnik był w stanie je płacić. Jeśli dłużnik przez ten czas nie miał możliwości zarobkowej z przyczyn niezależnych od siebie, roszczenie o alimenty wstecz może być oddalone.
Warto również wspomnieć o sytuacji dzieci. W przypadku alimentów na dzieci, sąd bierze pod uwagę ich dobro. Jeżeli dziecko potrzebowało wsparcia finansowego, a alimenty nie były płacone, sąd może przychylić się do roszczenia o alimenty wstecz.
Roszczenia zwrotne
Szczególną sytuacja ma miejsce kiedy osoba dostarcza środki utrzymania lub wychowania innej osobie, nie będąc do tego zobowiązana lub wykonując to zobowiązanie z powodu trudności w uzyskaniu świadczeń alimentacyjnych od właściwie zobowiązanej osoby. W praktyce oznacza to np. utrzymywanie dziecka i zapewnienie mu środków niezbędnych do funkcjonowania przez babcię, w momencie kiedy zobowiązany do świadczenia alimentów ojciec dziecka nie wywiązuje się ze swojego obowiązku .
Osoba, która nieobowiązkowo zajmuje się utrzymaniem lub wychowaniem innej osoby, może domagać się zwrotu poniesionych kosztów od osoby, która z prawnego punktu widzenia powinna była te świadczenia dostarczyć.
W tym przypadku również należy zwrócić uwagę na przedawnienie roszczeń. Roszczenie o zwrot kosztów przedawnia się z upływem trzech lat. To oznacza, że osoba, która chciałaby dochodzić zwrotu poniesionych kosztów, musi to zrobić w ciągu trzech lat od momentu, gdy świadczenie było udzielane. Jest to istotny aspekt praktyczny, który musi być brany pod uwagę przy planowaniu ewentualnego postępowania sądowego.
Adwokat w sprawach rodzinnych
Kwestia alimentów wstecz w polskim prawie rodzinnym jest złożona i wymaga precyzyjnego podejścia. Każdą sprawę o alimenty warto skonsultować z adwokatem specjalizującym się w sprawach rodzinnych. Doświadczony prawnik zwróci uwagę na subtelne, ale istotne aspekty prawa alimentacyjnego i pomoże w dobraniu odpowiedniej ścieżki postępowania.
