Kiedy konieczne jest przeprowadzenie w Polsce procedury uznania wyroku rozwodowego orzeczonego w innym państwie?
Stan faktyczny:
Pan Andrzej ożenił się ze swoją żoną w Polsce w 1990 r. Następnie przeprowadzili się do Niemiec, gdzie w 1999 r. rozwiedli się. Sąd niemiecki wydał orzeczenie rozwodowe. Kolejne lata nadal tam zamieszkiwali. Pan Andrzej w 2010 r. wrócił do Polski. Po jakimś czasie chciał ponownie się ożenić. Jednakże okazało się, że w Polsce według polskich aktów stanu cywilnego nadal jest żonaty ze swoja pierwszą żoną.
W sytuacji pana Andrzeja konieczne jest przeprowadzenie procedury uznania orzeczenia wydanego przez sąd państwa obcego, gdyż rozwiódł się on przed 01.05.2004 r. w państwie należącym do Unii Europejskiej. Od tej bowiem daty wyroki zapadłe w państwach należących do Unii uznawane są w Polsce i należy je jedynie zarejestrować w Urzędzie Stanu Cywilnego. W odniesieniu zaś do wszystkich wyroków wydanych przez sądy państw Unii Europejskiej przed 01.05.2004 r. zachodzi konieczność uznania ich w Polsce.
Co się dzieje z wyrokami rozwodowym wydanymi w Stanach Zjednoczonych lub w innych państwach niż państwa członkowskie Unii Europejskiej?
Otóż w odniesieniu do innych państw, które nie należą do Unii Europejskiej, zachodzi konieczność przeprowadzenia procedury uznania wyroku sądu zagranicznego, jeśli wyrok został wydany przed 01.07.2009 r. Wyroki rozwodowe wydane po tej dacie podlegają uznaniu przez władze polskie, wystarczy jest zarejestrować.
W jaki sposób i jaki organ uznaje orzeczenie sądu zagranicznego?
Organem orzekającym o uznaniu na terytorium polski wyroku rozwodowego wydanego przez sąd państwa obcego jest Sąd Okręgowy właściwy ze względu na obecne lub ostatnie miejsce zameldowania, w sytuacji, gdy strona zamieszkuje w Polsce.
Jeżeli jednak obie strony zamieszkują zagranicą, co w praktyce bardzo często się zdarza, wówczas sądem właściwym jest Sąd Okręgowy w Warszawie.
Co należy zrobić , by rozpocząć procedurę uznania zagranicznego wyroku rozwodowego?
Aby rozpocząć procedurę uznania wyroku rozwodowego w Polsce koniczne jest skierowanie wniosku w tym przedmiocie do Sądu Okręgowego. Do wniosku należy załączyć liczne dokumenty, w tym akty stanu cywilnego oraz orzeczenie sądu zagranicznego. Należy pamiętać, że dokumenty składa się w oryginałach. Wyrok rozwodowy wydany w języku obcym składany jest w oryginale i z tłumaczeniem uwierzytelnionym.
Co to jest Apostille?
Apostille jest kolejnym dokumentem, który należy złożyć w postępowaniu wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem. Jest to dokument potwierdzający autentyczność wyroku rozwodowego.
Co w sytuacji, gdy konieczne jest przeprowadzenie procedury uznania wyroku sądu zagranicznego w Polsce, zaś byli małżonkowie zupełnie stracili ze sobą kontakt?
Jeżeli jeden z małżonków zainteresowany jest rozpoczęciem procedury uznania wyroku rozwodowego w Polsce, zaś pomimo podjętych starań, aby ustalić miejsce pobytu byłego małżonka nie jest w stanie tego uczynić, zachodzi wówczas konieczność ustanowienia kuratora w miejsce nieznanego z miejsca pobytu.
Istotne jest podjęcie starań celem ustalenia miejsca zamieszkania, czy pobytu drugiego małżonka, co podlega ocenie sądu.
Miejsce pobytu jest wówczas nieznane, gdy przy podjęciu właściwych w danym wypadku starań nie można go ustalić (por. E. Wengerek: Glosa do uchwały SN z 16 września 1961 r., 4 CO 18/60, OSPiKA 1963, nr 4, s. 239, K. Korzan: „Kurator w postępowaniu cywilnym”, s. 125).
Kiedy zatem należy wystąpić z wnioskiem do Sądu Okręgowego o uznanie zagranicznego wyroku rozwodowego, a kiedy wystarczy rejestracja w Urzędzie Stanu Cywilnego?
Tryb uznania wyroku rozwodowego wydanego przez sąd zagraniczny uzależniony jest od daty jego wydania. Data ta jest różna w odniesieniu do wyroków wydanych na terenie Unii Europejskiej i dotyczy wyroków wydanych przez sądy państw członkowskich UE przed 01.05. 2004 r. oraz wyroków wydanych przez sądy pozostałych państw przed 01.07.2009 r.