W przypadku gdy bank przeleje środki pieniężne na rachunek nienależący do wskazanego odbiorcy, co za tym idzie, nie dokona weryfikacji wskazanego odbiorcy wraz z właścicielem rachunku bankowego, na który przelewane są środki, ponosi za to pełną odpowiedzialność.
Celem zobrazowania niniejszego stwierdzenia pozwolę przytoczyć sobie sprawę nieuczciwej pracownicy, nad którym to rozstrzygnięciem pochylił się Sąd Najwyższy. Joanna K. była zatrudniona w firmie Katarzyny B. kilka lat. Do jej obowiązków, m.in. należało przelewanie środków pieniężnych w celu zaspokojenia wierzycieli spółki. Jednakże, zamiast przelewać pieniądze na rachunki bankowe kontrahentów, nieuczciwa pracownica wykonywała przelewy na własny rachunek prowadzony w tym samym banku. Do kontroli pracodawczyni przedstawiała faktury z poprawnymi numerami, jednakże w systemie bankowym wprowadzała własny numer rachunku bankowego i przelewała pieniądze na swój rachunek. Wszelkie pisma z wezwaniami do zapłaty od razu niszczyła, tak by jej nieuczciwość nie wyszła na jaw. W ten oto sposób przelała na własny rachunek ponad 300 000,00 zł.
Sąd karny uznał nielojalną pracownicę za winną kradzieży przelanych na własny rachunek kwot, a także za działanie z góry powziętym zamiarem w celu niekorzystnego rozporządzenia mieniem pokrzywdzonej firmy. Jednakże odszkodowanie w sprawie karnej dla Katarzyny B. – pracodawczyni wyniosło zaledwie 600,00 zł.
Na początku rozważań należy wskazać co uznajemy za polecenie przelewu. Otóż art. 63c Prawa Bankowego mówi: „Polecenie przelewu stanowi udzieloną bankowi dyspozycję dłużnika obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela. Bank wykonuje dyspozycję dłużnika w sposób przewidziany w umowie rachunku bankowego.” W pierwszej kolejności dłużnik zleca przelew, a bank obciąża jego rachunek bankowy, następnie – bank powinien dokonać weryfikacji i rozliczenia z rachunku dłużnika, a w konsekwencji uznać należnością rachunek wierzyciela.
Długi pieniężne, a z takimi mamy tutaj do czynienia, należy uznawać, na podstawie art. 454 zd. 2 w zw. z §2 KC za długi oddawcze. Świadczenie zostaje uznane za spełnione, łącznie ze skutkiem umorzenia długu, dopiero w chwili gdy zostanie uznane na rachunku bankowym wierzyciela. Wobec tego, na kanwie niniejszej sprawy, nie doszło do spełnienia świadczenia, środki bowiem, zostały przelane na rachunek podmiotu, który nie był wierzycielem.
Po zakończeniu postępowania karnego, w którym skazano prawomocnie nieuczciwą pracownicę, Katarzyna B., zdecydowała się wytoczyć powództwo cywilne, przeciwko bankowi, w którym Joanna K. posiadała konto, a który to nie weryfikował poprawności danych. Sąd uznał zasadność roszczenia powódki, wyłącznie do kwoty 156 536,99 zł, uznając, iż w pozostałym zakresie również powódka ponosi odpowiedzialność, za brak prawidłowego sprawowania nadzoru nad swoją pracownicą ( łącznie pozwem dochodziła kwoty 303 777,37 zł ). Od wyroku Sądu Okręgowego pozwany Bank złożył apelację, którą to Sąd Apelacyjny oddalił i podtrzymał stanowisko SO. Pełnomocnik pozwanego banku złożył skargę kasacyjną. Sąd Najwyższy w przytoczonej sprawie uchylił wyrok, a sprawa została skierowana do ponownego rozpoznania.
SN w swoim rozstrzygnięciu zauważył, że: „ zdarzeniem powodującym uszczerbek, za który ponosi odpowiedzialność pozwany bank jest nienależyte wykonanie obowiązków związanych z identyfikacją beneficjenta, a w konsekwencji zapisanie przelanych środków na rachunku podmiotu, którego oznaczenie nie odpowiadało oznaczeniu beneficjenta przelewu, jakkolwiek numer rachunku był zgodny z podanym w poleceniu przelewu. Gdyby natomiast bank zachował się prawidłowo – stwierdzając niezgodność danych powinien był odmówić realizacji przelewu. W konsekwencji przelewane środki „wróciłyby”, a więc ponownie zostałyby zaksięgowane na rachunku dłużnika powódki. Przekazanie ich powódce na podstawie polecenia przelewu zawierającego dane beneficjenta przelewu niezgodne ze znanymi bankowi danymi podmiotu, dla którego prowadzi rachunek byłoby tak samo nieprawidłowe, jak zapisanie ich na rachunku J. K..”
Niniejszą sprawę rozstrzygnął więc ponownie Sąd Apelacyjny w Warszawie ( sygn. akt ACa 820/16 ), który wydał wyrok potwierdzający odpowiedzialność banku, za dokonanie przelewu na błędny rachunek bankowy ( wskazany odbiorca nie jest właścicielem wskazanego rachunku) . Sąd wydając wyrok był związany wykładnią dokonaną przez Sąd Najwyższy – Izba Cywilna, z dnia 14 stycznia 2016 r., sygn. akt I CSK 1094/14.
Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą: kradzież pieniędzy z konta
W czasie studiów na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego była wiceprzewodniczącą Koła Naukowego Prawa Konkurencji i Regulacji Sektorowych Ius Publicum oraz udzielała pomocy w Poradni Prawnej działającej przy UŚ.
Naukę od zawsze łączy z pracą. Blisko dwa lata zajmowała się egzekucją, współpracując z Komornikami Sądowymi, a zgromadzone doświadczenie pozwala jej na szybkie i skuteczne przeprowadzenie egzekucji. Dodatkowo interesuje się prawem cywilnym, w szczególności prawem rodzinnym i spadkowym.
telefon: +48 503 754 800
e-mail: m.milka@pirozek.pl