W pierwszej kolejności chcąc odpowiedzieć na tak sformułowane pytanie, wskazać należy, że zasadniczo odpowiedzialność za przekazanie środków pieniężnych niewłaściwemu podmiotowi w skutek wprowadzenia błędnego numeru rachunku bankowego nie będzie ciążyć na osobie zlecającej polecenie przelewu. Oznacza to w praktyce, że jeżeli w skutek błędnego oznaczenia numeru konta bankowego Twoje pieniądze trafią do innego podmiotu, aniżeli ten który został przez Ciebie wskazany jako ich odbiorca (na podstawie np. nazwy i adresu), a banki uczestniczące w tymże cyklu rozliczeniowym bez weryfikacji zrealizują przelew, to odpowiedzialność spoczywać będzie na tychże bankach.
Jest tak z uwagi na ciążącą na nich ustawową, samoistną odpowiedzialnością typu gwarancyjnego, w skutek której Sąd Najwyższy sformułował następującą tezę: „Wszystkie banki uczestniczące w przeprowadzaniu rozliczenia obciążone są obowiązkiem sprawdzenia zgodności oznaczenia beneficjenta polecenia przelewu”. Wskazując także, iż „cel społeczno-gospodarczy zobowiązania wynikającego z realizacji polecenia przelewu zostaje osiągnięty jeżeli pieniądze z rachunku zlecającego dokonanie przelewu znajdą się na rachunku bankowym beneficjenta polecenia przelewu. Aby tak się mogło stać, bank uczestniczący w wykonaniu polecenia przelewu zobowiązany jest do sprawdzenia prawidłowości oznaczenia beneficjenta polecenia przelewu” (por. Wyrok Sądu Najwyższego- Izba Cywilna z dnia 17 grudnia 2008 r., sygnatura akt: I CSK 205/08).
Dla poruszanej w niniejszym artykule materii istotna jest również kwestia charakteru wspomnianej odpowiedzialności. Odnosząc się do literalnego brzemienia art. 64 pkt 1. prawa bankowego stojącego u podstaw niniejszych rozważań, wskazać należy, że mamy do czynienia z solidarną odpowiedzialnością wszystkich banków uczestniczących w konkretnym cyklu rozliczeniowym. Co w praktyce będzie oznaczało, że każdy z nich będzie odpowiadać za całość zobowiązania, a wierzyciel będzie miał możliwość wyboru tego, od którego z nich i w jakim zakresie dochodzić będzie jego realizacji.
Dlaczego więc, w praktyce reżim odpowiedzialności ma tak duże znaczenie? Otóż dla pełnego zobrazowania posłużę się poprzednim brzmieniem art. 64 prawa bankowego, który kształtował odpowiedzialność za dokonanie takiego przelewu na zasadzie winy. Takie ukształtowanie charakteru odpowiedzialności pociągało za sobą konieczność zbadania kto i w jakim stopniu przyczynił się do powstania szkody, a więc mogło dojść do sytuacji, w której uznano posiadacza rachunku zlecającego jako wyłącznie winnego jej powstania lub jako przyczyniającego się do niej. Naturalną konsekwencją powyższego było uniemożliwienie dochodzenia od banków całości należności lub możliwość dochodzenia wyłącznie części przelanych na niewłaściwe konto pieniędzy. Bezsprzecznym jest więc to, że omawiany przepis w obecnym brzmieniu stawia zlecającego przelew w korzystniejszej sytuacji, albowiem wyłącza on w całości jego odpowiedzialność.
Reasumując powyższe rozważania należy stwierdzić, że obowiązkiem banków jako profesjonalnych podmiotów rynku finansowego, jest sprawdzenie poprawności beneficjenta przelewu (osoby, do której przelewamy pieniądze). Zaś w przypadku wykrycia nieścisłości lub podjęcia wątpliwości przez bank zlecającego powinien wstrzymać realizację przelewu, a następnie wystąpić bezpośrednio do niego celem potwierdzenia czy beneficjent został wskazany prawidłowo. W przypadku jeżeli to bank beneficjenta poweźmie wątpliwość lub wykryje nieścisłość, jego obowiązkiem jest wystąpienie z zapytaniem do banku zleceniodawcy.
Zachęcamy do zapoznania się z naszą ofertą: nieuprawnione użycie karty płatniczej
Swoją praktykę w zawodzie rozpoczął równocześnie z podjęciem studiów prawniczych na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, zdobywając doświadczenie w kilku renomowanych kancelariach na terenie Katowic.
telefon: +48 500 364 293
e-mail: j.spernadel@pirozek.pl