Uregulowanie zaniedbanych spraw spadkowych.

„Pani Maria odziedziczyła dom wraz z gruntem po swojej zmarłej ciotce. Była to jej dalsza rodzina, ale z racji tego, że zmarła ciotka nie miała bliskich krewnych, to właśnie Pani Maria (korzystając z tego, że od 2009 r. do dziedziczenia uprawnienia są również dziadkowie – co otworzyło Pani Marii drogę do nabycia spadku) odziedziczyła tę nieruchomość. Pani Maria nie cieszyła się ze śmierci swojej cioci, ale nie ukrywała też, że od dawna marzyła o własnym domu położonym na wsi. Po dotarciu na miejsce Pani Maria zaczęła przeglądać dokumentację zmarłej, albowiem słyszała, że wskazane jest przeprowadzenie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, tak aby mogła się oficjalnie legitymować dokumentem potwierdzającym jej prawa do spadku. Pani Maria ze zdziwieniem odkryła, że w księdze wieczystej widnieją nazwiska i imiona osób, których w ogóle nie znała. Co więcej z danych w księdze wieczystej wynikało, że osoby te urodziły się jeszcze w XIX wieku.

Postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku nie jest wymagane przez prawo. Często (głównie na terenach wiejskich) wielopokoleniowe rodziny mieszkają w tym samym domu. Po śmierci najstarszych członków rodziny nie są przeprowadzane postępowania spadkowe, albowiem dla rodziny jest naturalne, że własność nieruchomości przechodzi na kolejne osoby („wszystko zostaje w rodzinie”). Dopiero po pewnym czasie, często zupełnie przy okazji (np. przy sprzedaży nieruchomości), wychodzi na jaw, że sprawy spadkowe nie były uregulowane od dłuższego czasu, co może rodzić konsekwencje w różnych dziedzinach życia (np. w prawie podatkowym – kwestia obowiązku zapłaty podatku od spadku).

Pani Maria była przerażona całą sytuacją i nie wiedziała co ma robić. Jednakże w rzeczach zmarłej ciotki znalazła mieniącą się wieloma kolorami jaskrawą ulotkę firmę, która poza udzielaniem tzw. chwilówek obiecywała również doradztwo prawne we wszelkich rodzajach spraw. Po udaniu się pod wskazany adres młodszy praktykant w dziale analiza ryzyk spadkowych po zapoznaniu się z dokumentami stwierdził, że sprawa jest bardzo skomplikowana i długotrwała i nie wiadomo jak w ogóle się zakończy. Sprawa została zamknięta przez firmę. Stan przerażenia Pani Marii pogłębiał się. Wracając do domy, który miał być spełnieniem jej marzeń, natknęła się na sąsiada ciotki, który polecił, aby udała się do lokalnego adwokata, który z racji wieku i doświadczenia specjalizował się w sprawach spadkowych. W Kancelarii Adwokackiej Pani Maria otrzymała profesjonalną i rzetelną pomoc prawną.

Jak już wyżej wskazano, prędzej lub później spadkobierca (lub spadkobiercy) będą musieli potwierdzić swojej prawa do spadku (np. przez bankiem lub urzędem). Aby to zrobić, należy udać się  do sądu lub notariusza, celem uzyskania odpowiednio postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku lub aktu poświadczenia dziedziczenia. Przy czym notariusz może sporządzić akt poświadczenia dziedziczenia tylko w stosunku do spadków, których otwarcie (czyli de facto data śmierci spadkodawcy) nastąpiło po dniu 1 lipca 1984. Sytuacja nie jest bardzo problematyczna, kiedy sprawy spadkowe regulowane są na bieżąco.

Jednakże jak już wyżej wskazano, może dojść do sytuacji, w której od kilku pokoleń spadkobiercy nie przeprowadzali postępowań spadkowych. W takiej sytuacji konieczne jest wyprostowanie takiej sytuacji. W wielu przypadkach można przeprowadzić tzw. kaskadowe nabycie spadku (nazwa własna autora artykułu). Jeżeli bowiem dany sąd jest właściwy dla wszystkich spadkodawców, to może on w ramach jednego procesu przeprowadzić kilka postępowań o stwierdzenie nabycia spadku (np. stwierdzenie nabycia spadku przez dziadka, potem przez ojca, a na końcu przez syna).

Należy jednak pamiętać, że w sprawach spadkowych obowiązuje zasada wedle której właściwe jest prawo spadkowe z chwili śmierci spadkodawcy. Jeżeli np. w 2020 r. będziemy przeprowadzali postępowanie spadkowe po osobie zmarłej na początku XX w. , to może się okazać, że prawem właściwym będzie Konstytucja Królestwa Polskiego z 1815 r. Dlatego najlepiej na bieżąco przeprowadzać postępowania spadkowe, tak aby w przyszłości uniknąć niepotrzebnych problemów.


Więcej artykułów