Śmierć dłużnika: co powinien zrobić wierzyciel, aby odzyskać swoje wierzytelności?

Bardzo często zdarza się, iż w trakcie spłaty zobowiązania dłużnik umiera, a wierzyciel staje przed dylematem co zrobić, aby odzyskać swoje należności. Często zdarza się, iż spadkobiercy sami próbują wyprostować sprawy spadkowe, ale w wielu przypadkach nie zamierzają w ogóle współpracować z wierzycielem, a cała ich aktywność sprowadza się do złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku. Co w takiej sytuacji może zrobić wierzyciel?

Stosownie do treści art. 922 § 1 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób stosownie do przepisów księgi niniejszej. Osobami tymi są spadkobiercy, dlatego wierzyciel musi ustalić, kto wchodzi w krąg spadkobierców po zmarłym dłużniku, a tym samym od kogo może on dochodzić swoich należności.

Czy wierzyciel może wszcząć postępowanie sądowe zmierzające do ustalenia kręgu spadkobierców?

Artykuł 1025 § 1 Kodeksu cywilnego wskazuje, iż Sąd na wniosek osoby mającej w tym interes stwierdza nabycie spadku przez spadkobiercę. Podmiotami mającymi taki interes są m.in.: spadkobiercy, wierzyciele spadkobiercy, zapisobiercy windykacyjni. W doktrynie i orzecznictwie jest bezsporne, iż wierzyciel zmarłego ma interes prawny w tym, aby wszcząć postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku. Częste są bowiem sytuacje, iż spadkobiercy w ogóle nie interesują się uregulowaniem spraw spadkowych lub składają oświadczenia o odrzuceniu spadku, a dalsze losy postępowania spadkowego ich nie interesują. Wierzyciel musi wykazać, iż taki interes prawny mu przysługuje, np. poprzez dołączenie do wniosku kopii umowy, która potwierdza istnienie zobowiązania.

Dlatego bardzo często to na wierzycielu spoczywa ciężar wszczęcia postępowania o stwierdzenie nabycia spadku, zwłaszcza kiedy potencjalni spadkobiercy w ogóle nie są znani. W toku takiego postępowania sąd będzie podejmował czynności zmierzające do ustalenia kręgu spadkobierców, może m.in. dojść do zamieszczenia ogłoszenia w prasie. W ostateczności może się zdarzyć, iż spadek z dobrodziejstwem inwentarza obejmie gmina ostatniego miejsca zwykłego pobytu zmarłego (w szczególności wtedy, gdy wszyscy ustawowi spadkobiercy złożyli oświadczenia o odrzuceniu spadku).

Kiedy już sąd wyda postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku, które następnie się uprawomocni, wierzyciel ostatecznie będzie wiedział, od kogo może dochodzić przysługującego mu roszczenia.

A co w sytuacji, gdy okaże się, iż toczy się już postępowanie o stwierdzenie nabycia spadku?

Wierzyciel może złożyć oświadczenie o przystąpieniu do takiego postępowania w charakterze uczestnika. Oświadczenie takie należy poprzeć stosownymi dowodami, np. kopią umowy potwierdzające istnienie zobowiązania. Jednakże w zakresie uprawnienia wierzyciela co do wstąpienia do toczącego się postępowania, to zdania doktryny i orzecznictwa są podzielone. Może się zatem zdarzyć, iż sąd odmówi wierzycielowi udziału w toczącym się postępowaniu.

Pamiętajmy zatem, że jeżeli nasz dłużnik umrze, w celu dochodzenia przez nas przysługujących nam roszczeń, konieczne będzie ustalenie kręgu spadkobierców.

 

 

Studia prawnicze na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach ukończył w 2011 r., a w 2018 r. złożył z wynikiem pozytywnym egzamin adwokacki. W trakcie aplikacji adwokackiej przy Izbie Adwokackiej w Katowicach zdobywał doświadczenie współpracując z kancelariami z obszaru Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego.
więcej o mnie

telefon: 505-837-881
e-mail: r.drzewiecki@pirozek.pl


Więcej artykułów