Problematyka szkód górniczych wiąże się z działalnością przedsiębiorstw, które zajmują się działalnością z zakresu eksploatacji złóż węgla. W artykule przybliżę charakterystykę podmiotów odpowiedzialnych za powstanie szkód górniczych i wyjaśnię kto odpowiada w przypadku gdy nie można ustalić konkretnego zakładu górniczego.
Zasady i problematykę odpowiedzialności za szkody wywołane ruchem zakładu górniczego zostały omówione w rozdziale VIII (art. 144-152) ustawy z 9 czerwca 2011 r., – Prawo geologiczne i górnicze (p.g.g.) Ustawa określa procedurę dochodzenia roszczeń oraz wskazuje i definiuje kto jest odpowiedzialny za powstałą szkodę,
W myśl powyższej ustawy odpowiedzialność za szkodę ponosi przedsiębiorca prowadzący ruch zakładu górniczego, wskutek którego wystąpiła szkoda. Odpowiedzialnością ta dotyczy także innych podmiotów, które prowadzą działalność regulowaną ustawą, nawet jeżeli nie stosuje się do nich przepisów dotyczących ruchu zakładu górniczego.
W przypadku jeżeli nie można ustalić, kto wyrządził szkodę, odpowiada za nią przedsiębiorca, który w dniu ujawnienia się szkody ma prawo prowadzić w obszarze górniczym, w granicach którego wystąpiła szkoda, działalność regulowaną ustawą. Natomiast jeżeli nie istnieje przedsiębiorca odpowiedzialny za szkodę ani jego następca prawny, za szkodę odpowiada Skarb Państwa reprezentowany przez właściwy organ nadzoru górniczego na zasadach określonych niniejszym działem. A jeżeli szkoda nastąpiła także z innych przyczyn niż ruch zakładu górniczego, odpowiedzialność określonych wyżej podmiotów oraz innych podmiotów jest solidarna.
Warto jeszcze przytoczyć ustawową definicję zakładu górniczego, którym ,,jest wyodrębniony technicznie i organizacyjnie zespół środków służących bezpośrednio do wykonywania działalności regulowanej ustawą w zakresie wydobywania kopalin ze złóż, a w podziemnych zakładach górniczych wydobywających węgiel kamienny wraz z pozostającym w związku technologicznym z wydobyciem kopaliny przygotowaniem wydobytej kopaliny do sprzedaży, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji, podziemnego składowania odpadów albo podziemnego składowania dwutlenku węgla, w tym wyrobiska górnicze, obiekty budowlane, urządzenia oraz instalacje”.
Powyższa definicja podmiotu odpowiedzialnego za powstałe szkody górnicze pozostaje w ścisłym związku z art. 435 kodeksu cywilnego który określa odpowiedzialność przedsiębiorstwa lub zakładu wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody.
Zgodnie z art. 435 k.c. ,,Prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności”.
Nie ulega wątpliwości, że zakład górniczy jest doskonałym przykładem przedsiębiorstwa, które jest wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody. Jakie są zatem tego konsekwencje?
Otóż powyższy przepis określa surową odpowiedzialność podmiotów odpowiedzialnych. Odpowiedzialność ta jest oparta na zasadzie ryzyka i oznacza to, że jest ona niezależna od poniesionej winy zakładu górniczego czy też od pojawienia się bezprawności zdarzenia powodującego szkodę.
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka oznacza, że już samo tylko prowadzenie przedsiębiorstwa wprawianego w ruch za pomocą sił przyrody powoduje możliwość i niebezpieczeństwo powstania szkody.
Podsumowując należy stwierdzić, że zakład górniczy odpowiada za powstałą szkodę powstała w związku z ruchem zakładu komukolwiek, a więc każdemu kto znalazł się na terenem górniczym, który zgodnie z definicją ustawową obejmuje przestrzeń, która jest narażona szkodliwymi wpływami robót górniczych zakładu górniczego. Często terenem górniczym objęte są nawet całe aglomeracje miejskie, a uszkodzenia budynków pozostają w ścisłym związku przyczynowym z ruchem zakładu górniczego.
Na terenie województwa śląskiego bardzo częstym zjawiskiem jest powstanie wszelkiego rodzaju uszkodzeń budynków spowodowanych funkcjonowaniem licznych zakładów górniczych. W następnym artykule przybliżę samą procedurę dochodzenia odszkodowania od takiego zakładu.
zobacz naszą pełną ofertę: szkody górnicze