Nasz krewny, po którym mieliśmy dziedziczyć, pozostawił po sobie spore zadłużenie. Ponieważ nie chcieliśmy mieć z tymi długami nic wspólnego, złożyliśmy oświadczenie o odrzuceniu spadku po zmarłym. Udało nam się tego dokonać w ustawowym terminie sześciu miesięcy od dnia, w którym dowiedzieliśmy się, że jesteś spadkobiercą.
Okazało się, że to nie koniec, ponieważ mamy małoletnie dziecko, które na skutek złożenia przez nas oświadczenia o odrzuceniu spadku samo może zostać potencjalnym spadkobiercą, czego oczywiście chcemy mu oszczędzić mając na uwadze istniejące zadłużenie. Aby odrzucić spadek w imieniu małoletniego dziecka musimy uzyskać zgodę sądu rodzinnego. W tym celu należy złożyć stosowny wniosek, w którym konieczne jest wykazanie, iż długi spadkowe przewyższają pozostawiony majątek.
Załóżmy, iż sąd rodzinny taką zgodę wyraził i zezwolił nam na złożenie w imieniu małoletniego oświadczenia o odrzuceniu spadku po zmarłym. Jednakże na złożenie takie oświadczenia również mamy jedynie sześć miesięcy. Powstaje zatem pytanie, w jaki sposób dokonać obliczenia takiego terminu? Niestety ustawodawca zadania nam nie ułatwia, albowiem sytuacja taka nie została wprost przewidziana w przepisach Kodeksu cywilnego.
W poszukiwaniu odpowiedzi należy się zatem zwrócić w kierunku orzecznictwa i doktryny. Zwrócić trzeba bowiem uwagę na to, że zgoda może zostać uzyskana w momencie, kiedy termin sześciu miesięcy już upłynie. Trzeba mieć bowiem na uwadze, iż sąd nie jest w stanie rozpoznać takiego wniosku niezwłocznie, zwłaszcza biorąc pod uwagę obecne obłożenie sądów. Sytuacja taka jawi się jako niesprawiedliwa i krzywdząca, dlatego w doktrynie i orzecznictwie wskazano różne propozycje rozwiązania tego problemu.
W pierwszej kolejności podnosi się, że z chwilą, kiedy przedstawiciel ustawowy składa wniosek o wyrażenie zgody na odrzucenie w imieniu małoletniego spadku, dochodzi do przerwania biegu terminu przedawnienia, który biegnie od nowa po wydaniu przez sąd takiego orzeczenia. Jednakże pogląd taki należy uznać za zbyt daleko idący, albowiem wierzyciele zmarłego przez długi czas pozostawaliby w niepewności co do tego, kto zostanie spadkobiercą. W związku z powyższym powstała również teoria mówiąca o tym, iż z chwilą złożenia wniosku o zezwolenie na odrzucenie spadku w imieniu małoletniego, bieg terminu do złożenia oświadczenia ulega zawieszeniu na okres trwania postępowania sądowego. Jednakże przy zastosowaniu tej koncepcji mogłoby dojść teoretycznie do sytuacji, w której przedstawiciel ustawowy miałby tylko jeden dzień na złożenie takie oświadczenia. Biorąc pod uwagę mankamenty powyższych rozwiązań, w jednym z orzeczeń Sąd Najwyższy postanowienie SN z dnia 28 września 2016 r., sygn. Akt III CSK 329/15 ukształtował teorię, według której z chwilą złożenia wniosku termin 6 miesięcy nie może zakończyć swojego biegu aż do uprawomocnienia się postanowienia. Przy czym po takim uprawomocnieniu przedstawiciel ustawowy powinien niezwłocznie złożyć stosowne oświadczenie. Problemem może być ustalenie, co tak naprawdę oznacza sformułowanie niezwłocznie, albowiem Sąd Najwyższy tego nie wyjaśnia.
Pomimo tego mankamentu rozwiązanie te jawi się jako najbardziej sprawiedliwe, albowiem z jednej strony chroni interes małoletniego, z drugiej zaś chroni interes wierzyciela, który nie będzie przez długi czas pozostawał w niepewności. Pamiętajmy zatem, że jeżeli okaże się, iż zachodzi potrzeba odrzuceniu spadku w imieniu małoletniego, to jak najszybciej powinniśmy wszcząć stosowne postępowanie przed sądem.
Studia prawnicze na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach ukończył w 2011 r., a w 2018 r. złożył z wynikiem pozytywnym egzamin adwokacki. W trakcie aplikacji adwokackiej przy Izbie Adwokackiej w Katowicach zdobywał doświadczenie współpracując z kancelariami z obszaru Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego.
więcej o mnie
telefon: 505-837-881
e-mail: r.drzewiecki@pirozek.pl