Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej

W Polsce jednoosobowa działalność gospodarcza, znana jako JDG, jest najpopularniejszą formą prowadzenia działalności od wielu lat. Według Ministerstwa Rozwoju i Technologii z 1 stycznia 2022 roku w CEIDG zarejestrowanych było 2,58 miliona firm. Powody, dla których osoby decydują się na samozatrudnienie, są różne – od chęci posiadania większej elastyczności czasu pracy i niezależności od pracodawcy, aż po korzyści podatkowe i mniejsze koszty rozpoczęcia działalności w porównaniu z prowadzeniem działalności w formie spółki.

Jednak do niedawna brakowało rozwiązań prawnych, które pozwalałyby na kontynuowanie prowadzenia biznesu przez spadkobierców po śmierci przedsiębiorcy. Dlatego dla osób rozważających prowadzenie biznesu, ważnym aspektem był brak możliwości kontynuacji działalności po śmierci. Dopiero w 2018 roku uchwalono ustawę O zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, która umożliwia kontynuowanie biznesu po śmierci przedsiębiorcy. Jeśli osoba prowadząca JDG chce, aby biznes kontynuował działalność po jej śmierci, może ustanowić zarządcę sukcesyjnego zgodnie z przepisami tej ustawy.

W niniejszym artykule zostaną przedstawione informacje na temat zarządu sukcesyjnego, w tym co to dokładnie jest i jakie są korzyści z takiego rozwiązania. Omówimy, kto może ustanowić zarządcę sukcesyjnego, a także czy wymagane są jakieś określone kwalifikacje, aby zostać zarządcą.

Co to jest zarząd sukcesyjny i dlaczego warto go ustanowić?

W skrócie, zarząd sukcesyjny stanowi formę tymczasowego zarządzania firmą po śmierci przedsiębiorcy. Pozwala to na czas dla spadkobierców na podjęcie decyzji w sprawie kontynuacji działalności, sprzedaży lub zamknięcia przedsiębiorstwa i wykreślenia go z CEIDG. Zarząd sukcesyjny jest zarządzany przez zarządcę sukcesyjnego, który odpowiada za najpilniejsze i bieżące sprawy przedsiębiorstwa do czasu uregulowania sytuacji spadkobrania. Jednak sprawowanie zarządu jest ograniczone w czasie, a po dwóch latach od śmierci przedsiębiorcy wygasa, chyba że sąd uzna to za konieczne. Ustanowienie zarządu sukcesyjnego jest uzasadnione z kilku powodów, takich jak możliwość zachowania ciągłości działalności przedsiębiorstwa, utrzymywanie umów z pracownikami i kontraktów, zachowanie statusu płatnika podatku dochodowego i VAT oraz sprawnego uzyskania potwierdzenia wykonywania działalności reglamentowanej. 

Jak ustanowić zarządcę sukcesyjnego?

Aby powołać zarządcę sukcesyjnego należy złożyć na piśmie oświadczenie o powołaniu zarządcy i uzyskać zgodę wybranej osoby na objęcie tej funkcji. Następnie należy złożyć wniosek o wpis zarządcy sukcesyjnego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

W sytuacji, gdy przedsiębiorca nie wyznaczył zarządcy przed swoją śmiercią, spadkobiercy mogą to zrobić w ciągu dwóch miesięcy od momentu zgonu. Wymagana jest jednak zgoda spadkobierców, którzy posiadają łącznie co najmniej 85% udziałów w spadku. Aby powołać zarządcę sukcesyjnego, należy zwrócić się do notariusza, który zgłosi tę osobę do CEIDG.

Kto może zostać zarządcą sukcesyjnym?

Aby zostać zarządcą sukcesyjnym, nie ma konieczności posiadania specjalistycznego wykształcenia ani innych specjalnych kwalifikacji czy kursów. Wystarczy być osobą fizyczną, posiadającą pełną zdolność do czynności prawnych i nieposiadającą zakazu prowadzenia działalności gospodarczej. Dotychczasowy prokurent może także zostać powołany na stanowisko zarządcy sukcesyjnego, jeśli przedsiębiorca tak zdecyduje.

Jednakże, należy pamiętać, że funkcję zarządcy sukcesyjnego może pełnić wyłącznie osoba fizyczna. Ponadto, tylko jedna osoba może pełnić tę funkcję w jednym czasie. Możliwe jest jedynie ustanowienie zarządcy rezerwowego, który zapewni kontynuację funkcjonowania przedsiębiorstwa w przypadku, gdyby zarządca pierwszego wyboru z jakiegoś powodu nie mógł wykonywać swoich obowiązków.

W naszej kancelarii uzyskach profesjonalną pomoc w ustanowieniu zarządu sukcesyjnego.