Uznanie ojcostwa oraz sądowe ustalenie ojcostwa to dwa różne procesy w polskim prawie dotyczące ustalania relacji między ojcem a dzieckiem. W tym artykule tłumaczymy jak przebiegają oraz jak można je odróżnić.
Uznanie ojcostwa
Uznanie ojcostwa następuje wówczas, gdy mężczyzna oświadczy, że jest ojcem dziecka, przy czym oświadczenie to musi zostać złożone przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego. W przypadku, gdy rodzice nie są małżeństwem, uznanie ojcostwa może nastąpić po urodzeniu dziecka, ale również przed jego narodzinami. Po uznaniu ojcostwa mężczyzna staje się prawnym ojcem dziecka, a jego nazwisko może zostać wpisane do aktu urodzenia dziecka.
Aby uznanie ojcostwa było ważne, matka musi złożyć podobne oświadczenie. Jej zgoda musi zostać złożona na piśmie i podpisana w obecności kierownika urzędu stanu cywilnego – w terminie do trzech miesięcy od złożenia oświadczenia przez mężczyznę.
Oświadczenie o uznaniu ojcostwa można złożyć również:
- przed sądem opiekuńczym,
- przed konsulem, jeżeli oświadczenie jest składane za granicą, a jedno z rodziców jest obywatelem polskim,
- notariuszem, wójtem (burmistrzem, prezydentem miasta), starostą, marszałkiem województwa, sekretarzem powiatu albo gminy – wyjątkowo w razie niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio życiu matki dziecka lub mężczyzny, od którego dziecko pochodzi.
Bezskuteczność uznania ojcostwa
Jeśli mężczyzna, który uznał dziecko, ma powody by wierzyć, że nie jest jego biologicznym ojcem, ma prawo zakwestionować to w sądzie. Istotne jest, że ma on na to rok od momentu, kiedy dowiedział się o możliwej nieprawdziwości ojcostwa.
Jednakże, jeśli uznanie ojcostwa miało miejsce jeszcze przed narodzinami dziecka, termin ten nie może zacząć biec wcześniej niż od dnia urodzenia dziecka. Innymi słowy, musisz poczekać do narodzin dziecka, zanim będziesz mógł podjąć kroki prawne w tej sprawie.
Zobacz też: Jak wygląda i ile trwa sprawa o zaprzeczenie ojcostwa?
Sądowe ustalenie ojcostwa
Sądowe ustalenie ojcostwa to proces sądowy inicjowany w sytuacji, gdy np. matka chce, aby konkretny mężczyzna został uznany za ojca dziecka, a on odmawia uznania ojcostwa. Proces ten może być inicjowany przez matkę, dziecko, rzekomego ojca, a nawet prokuratora.
W trakcie tego procesu sąd może zlecić badania DNA w celu potwierdzenia lub wykluczenia ojcostwa. Jeśli sąd ustali, że mężczyzna jest ojcem dziecka, wyda stosowne orzeczenie w tej sprawie, które ma moc prawną.
Uznanie ojcostwa a sądowe ustalenie ojcostwa
Główna różnica polega na tym, że uznanie ojcostwa to dobrowolny akt, podczas gdy sądowe ustalenie ojcostwa to proces sądowy, który odbywa się w przypadku sporów lub wątpliwości dotyczących ojcostwa.