Rozwód to nie tylko zakończenie małżeństwa, ale także często trudne rozliczenia finansowe. Zdarza się, że jeden z małżonków, przewidując podział majątku, podejmuje próby ukrycia części majątku – pieniędzy, nieruchomości, drogich ruchomości czy dochodów z działalności gospodarczej. Czy takie działanie jest skuteczne? Jakie mogą być konsekwencje prawne? I co może zrobić druga strona, aby to wykryć?
Do najczęściej spotykanych sposobów ukrywania majątku należą:
- przepisywanie nieruchomości na członków rodziny,
- „pozorne” darowizny (np. przekazanie samochodu bratu),
- fikcyjne pożyczki i umowy (np. sprzedaż wartościowych przedmiotów za symboliczną kwotę),
- wypłaty gotówki z kont firmowych lub osobistych „na przechowanie”.
Co grozi za ukrywanie majątku?
Ukrywanie majątku przez małżonka może skutkować konsekwencjami, takimi jak:
- Rozliczenie ukrytego majątku jako nadal należącego do majątku wspólnego – Sąd może uznać, że środki, które „zniknęły”, nadal są w majątku wspólnym, i rozliczyć je tak, jakby istniały (np. przyznać je stronie, która je ukryła, i zasądzić odpowiednią spłatę dla drugiego małżonka).
- Ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym, jeśli działania jednego z małżonków rażąco naruszają zasady współżycia społecznego.
- W szczególnych przypadkach odpowiedzialność karna.
Jak wykryć ukryty majątek?
Wykrycie ukrytego majątku może być trudne, ale nie niemożliwe. Istnieje kilka metod, które mogą pomóc w ujawnieniu prób ukrycia aktywów:
- Analiza rachunków bankowych – Należy sprawdzić historię transakcji na kontach bankowych, zwracając uwagę na nagłe wypłaty gotówki lub przelewy na konta osób trzecich.
- Badanie dokumentów finansowych – Warto przeanalizować zeznania podatkowe czy też dokumenty związane z działalnością gospodarczą, które mogą wskazywać na ukryte dochody.
- Świadkowie – Czasami osoby trzecie mogą posiadać informacje o „przepisywaniu” majątku na rodzinę, przechowywaniu gotówki poza rachunkami.
- Współpraca z biegłymi – W niektórych sytuacjach pomoc biegłego może być niezbędna do ustalenia pełnego zakresu majątku.
Najczęstsze sygnały które mogą świadczyć o tym, że ktoś może ukrywać majątek
- Nagle znikające oszczędności z konta tuż przed rozwodem.
- Sprzedaż lub darowizna wartościowych rzeczy „dla znajomych lub rodziny”.
- Spadek wykazywanych dochodów mimo wcześniejszej stabilnej działalności gospodarczej.
Jak wygląda procedura w sądzie?
W sprawie o podział majątku wspólnego sąd ustala, co wchodzi w skład majątku wspólnego na dzień ustania wspólności majątkowej.
Jeśli jedna strona twierdzi, że pewne składniki majątku zostały ukryte, musi to udowodnić. Może żądać:
- dopuszczenia dowodów z dokumentów, zeznań świadków, opinii biegłych (np. biegłego księgowego),
- zobowiązania drugiej strony do złożenia wyjaśnień co do poszczególnych składników majątku.
W praktyce sądy bywają coraz bardziej wyczulone na „znikające” majątki – dlatego coraz częściej analizują:
- czy przelewy były typowe dla codziennego funkcjonowania rodziny,
- czy przekazanie pieniędzy lub przedmiotów było faktyczne, czy tylko pozorne,
- czy transakcje miały charakter rynkowy.
Przykłady ku przestrodze
Były mąż zataił przed żoną środki finansowe zgromadzone na dwóch rachunkach bankowych w trakcie małżeństwa, nie ujawniając ich przy umownym podziale majątku po rozwodzie. Sąd Rejonowy w Grudziądzu w wyroku z dnia 22 sierpnia 2017 r., sygn. I Ns 281/17 ustalił, że środki te wchodziły w skład majątku wspólnego i uzupełnił podział majątku – przyznał mężowi te ukryte środki (co skutkowało obowiązkiem spłaty odpowiedniej części na rzecz żony).
Podsumowując, w przypadku, gdy małżonek ukrywa majątek przed podziałem, kluczowe jest szybkie działanie i skorzystanie z pomocy prawnika. Prawidłowe przygotowanie się do postępowania oraz współpraca z odpowiednimi ekspertami pozwalają na uzyskanie sprawiedliwego podziału majątku. Adwokat rozwodowy będzie dobrym specjalistą w tej dziedzinie, aby doradzić najlepsze rozwiązanie.