SZKODY GÓRNICZE: WYCZERPANIE POSTĘPOWANIA UGODOWEGO

Konsekwencją braku wyczerpania postępowania ugodowego w sprawach o naprawę szkody wywołanej ruchem zakładu górniczego jest odrzucenie pozwu. Jak uchronić się przed tym negatywnym i formalnym rozstrzygnięciem Sądu?

Źródło: Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Katowicach, Wydział I Cywilny, z dnia 16 stycznia 2014 r. w sprawie rozpoznawanej pod sygn. akt I ACz 21/14

Podstawa prawna: art. 151 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2017 r. poz. 2126)

W komentowanej sprawie powódka wniosła pozew o naprawę szkody spowodowanej ruchem zakładu górniczego (tzw. szkód górniczych). Sąd Okręgowy w Katowicach odrzucił jednak pozew (zakończył postępowanie sądowe bez wydania orzeczenia co do roszczenia zgłoszonego w pozwie) wskazując, że zaistniała czasowa niedopuszczalność drogi sądowej – bowiem nie zostało wyczerpane postępowanie ugodowe. Sąd Okręgowy przypomniał, że zgodnie z normami prawa geologicznego i górniczego, sądowe dochodzenie roszczeń jest możliwe po wyczerpaniu postępowania ugodowego.

Powódka nie zgodziła się takim rozstrzygnięciem Sądu I Instancji i zaskarżyła je do Sądu Apelacyjnego w Katowicach, który uchylił zaskarżone postanowienie. Uzasadniając orzeczenie wskazał, że nie zachodziła w sprawie nawet czasowa niedopuszczalność drogi sądowej. W konsekwencji Sąd I Instancji po zwrocie akt, analizował już merytoryczną warstwę sporu.

Powyższy nieco enigmatycznie brzmiący przypadek nasuwa pytanie: w jaki sposób mam wyczerpać postępowanie ugodowe z przedsiębiorcą prowadzącym ruch zakładu górniczego?

Warunek wyczerpania postępowania ugodowego jest spełniony, jeżeli przedsiębiorca odmówił nam zawarcia ugody lub jeżeli od skierowania przez nas (jako poszkodowanych) żądania zawarcia ugody upłynęło 30 dni – chyba, że zgłaszając żądanie zawarcia ugody wyznaczyliśmy dłuższy termin.

W przypadku odmowy zawarcia ugody sprawa jest jasna – przedsiębiorca nie widzi możliwości ugodowego zakończenia sporu, a poszkodowany może złożyć w sądzie pozew.

Podobnie w drugim przypadku, jeżeli mimo naszego zgłoszenia pisemnego wniosku o naprawę szkód na nieruchomości, przedsiębiorca w ciągu 30 dni nie zajmuje stanowiska, a w szczególności nie złoży nam konkretnej i satysfakcjonującej nas propozycji ugody, również możemy wysyłać do sądu pozew.

Jaki jest zatem cel tak uregulowanego postępowania ugodowego? Odpowiedź jest prosta: skłonienie pokrzywdzonego do uzgodnienia z przedsiębiorcą prowadzącym ruch zakładu górniczego formy naprawienia wyrządzonej szkody i ewentualnie wysokości należnego odszkodowania, bez potrzeby angażowania stron, sądu, oraz biegłych w rozstrzygnięcie tej kwestii.

Należy jednak pamiętać, że istnieje dodatkowy, niewyrażony wprost w ustawie warunek wyczerpania ugodowego zakończenia postępowania. Funkcja postępowania ugodowego może być wypełniona względem przedsiębiorcy tylko wtedy, gdy przedsiębiorcy górniczemu na etapie negocjacji zostanie przedstawione roszczenie w takiej postaci, jaka ma być następnie dochodzona w postępowaniu sądowym. W przeciwnym razie nie można stwierdzić, że przedsiębiorca odmówił zaakceptowania uregulowania takiego przedmiotu negocjacji w drodze ugody, czy też dopuścił się bezczynności.

Podsumowując, abym czuł się bezpieczny, że wyczerpałem drogę postępowania ugodowego, muszę w treści zgłoszenia szkody prawidłowo ją opisać, a także zasygnalizować jaka forma naprawienia szkody mnie interesuje. Następnie doręczając przedsiębiorcy pismo zawierające opis szkody i związane z nią roszczenie, czekam co najmniej 30 dni (warto założyć także pewien margines czasu na doręczenie korespondencji przez pocztę). Jeżeli w tym czasie nie otrzymam propozycji zawarcia ugody lub otrzymam odpowiedź odmowną, nie muszę obawiać się, że mój pozew będzie uznany za czasowo niedopuszczalny.

Zobacz naszą pełną ofertę: szkody górnicze

Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Opolskiego.

Obronił pracę magisterską „Weksel własny – wybrane zagadnienia” pod opieką prof. uo dr hab. P. Steca. Na co dzień zajmuje się sporami powstałymi na gruncie prawa cywilnego i gospodarczego, a także roszczeniami związanymi z naprawą szkód na nieruchomościach, powstałych w wyniku ruchu zakładów górniczych.

telefon: +48 508 438 768
e-mail: p.bosowski@pirozek.pl

Więcej artykułów