Decydując się na wszczęcie postępowania sądowego w celu uzyskania odszkodowania za szkody powstałe wskutek eksploatacji górniczej warto pamiętać, że samo zgłoszenie wniosku o ich naprawienie do kopalni i tym samym wszczęcie tzw. postępowania ugodowego, nie stanowi przesłanki przerwania biegu przedawnienia roszczenia.
Zgodnie z art. 149 ustawy Prawo geologiczne i górnicze (p.g.g.) roszczenia o naprawienie szkody wywołanej ruchem zakładu górniczego przedawniają się z upływem 5 lat od dnia dowiedzenia się o szkodzie. Natomiast sądowe dochodzenie roszczeń jest możliwe dopiero po wyczerpaniu postępowania ugodowego, którego warunek jest spełniony, jeśli odpowiedzialny przedsiębiorca odmówi zawarcia ugody lub od zgłoszenia przedsiębiorcy żądania przez poszkodowanego upłynęło 30 dni.
Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 4 sierpnia 2010 r., w sprawie o sygn. akt V Aca 221/10 przedstawił przekonanie, że:
Zgłoszenie przez poszkodowanego żądania w trybie art. 97 ust. 2 p.g.g. [aktualnie art. 151 ust. 2 p.g.g – przyp. aut.] nie jest zatem czynnością przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia roszczenia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 1 k.c., wobec czego nie przerywa biegu przedawnienia. Obowiązek zgłoszenia takiego żądania przedsiębiorcy przed wniesieniem pozwu o naprawienie szkody, pozostaje również bez znaczenia dla określenia początku biegu przedawnienia dochodzonego roszczenia.
W mojej opinii należy się zgodzić z powyższym twierdzeniem, że samo złożenie wniosku o naprawienie szkody (formalne zgłoszenie szkody) nie jest czynnością przerywającą bieg przedawnienia. Zgodnie z art. 123 kodeksu cywilnego bieg przedawnienia przerywa się:
1) przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia;
2) przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuje;
3) przez wszczęcie mediacji.
W ocenie Sądu zgłoszenie szkody nie jest czynnością przedsięwziętą w celu bezpośredniego dochodzenia roszczenia. Zwrócić tutaj należy uwagę na istotny szczegół, czyli podmiot, przed którym ma być dochodzone roszczenie. W myśl przepisów kodeksu cywilnego podmiotem takim jest sąd lub inny organ powołany do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym. W doktrynie i orzecznictwie dominuje pogląd, że uprawnionymi organami są praktycznie tylko sąd i komornik.
W postępowaniu ugodowym poszkodowany zgłasza wniosek o naprawienie szkody do odpowiedzialnego za powstałą szkodę zakładu górniczego, a więc czynność ta mimo że jest dokonana w celu dochodzenia roszczenia, nie jest podjęta przed właściwym, określonym przez ustawodawcę organem.
Wobec powyższego w sytuacji kiedy nasze roszczenie jest na granicy przedawnienia, nie warto przedłużać postępowania ugodowego z kopalnią o więcej, niż wymagane przez ustawę 30 dni. W przeciwnym razie narażamy się na zarzut przedawnienia roszczenia, a nasze powództwo może zostać oddalone. Pamiętać należy również o tym, że każda sprawa jest inna i każda jest indywidualnie rozpatrywana na tle konkretnego stanu faktycznego.
Niniejszy artykuł nie stanowi porady prawnej, a zamieszczony jest jedynie w celach informacyjnych. Osoby chcące uzyskać szczegółowe informacje lub zainteresowane poradą prawną w zakresie problematyki szkód górniczych proszone są o kontakt bezpośrednio z Kancelarią Pirożek & Pirożek.
Szczególnie polecamy naszą pełną ofertę dotyczącą szkód górniczych oraz szkody górnicze odszkodowanie wniosek.
Adwokat przy Izbie Adwokackiej w Katowicach. Członek Sekcji Praktyków Prawa Okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach, Sekcja Prawa Cywilnego i Postępowania Cywilnego. Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
e-mail: r.kirsch@pirozek.pl
telefon: 503 891 164