W pierwszej części artykułu wyjaśniłem, że termin przedawnienia roszczeń odszkodowawczych o zwrot kosztów zabezpieczeń przed szkodami górniczymi wynosi 3 lata. Natomiast w niniejszym artykule postaram się ustalić jakie konkretne zdarzenie wyznacza początek biegu terminu przedawnienia roszczeń.
Źródło: Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 grudnia 2017 r., sygn. akt V CSK
117/17Problematyka wyznaczenia konkretnego zdarzenia, które będzie wyznaczać początek biegu terminu przedawniania była wielokrotnie przedmiotem badań sądów powszechnych, których rozważania jednak nie były zgodne.
Ciekawy przypadek miał miejsce kilka lat temu, kiedy powodowie (poszkodowani) otrzymali pozwolenie na budowę kompleksu hotelowo-konferencyjnego. Obiekt budowlany był jednak położony w strefie wpływ eksploatacji górniczej i powodowi zostali zobowiązani do wykonania stosownych zabezpieczeń konstrukcyjnych, których koszt został oszacowany na ponad 700 000 zł.
Zgodnie z art. 150 (p.g.g.) powodowie postanowili ubiegać się o zwrot poniesionych nakładów.
Według Sądu Okręgowego W Katowicach (wyrok z dnia 7.07.2015 r., II C 818/14) wymagalność roszczenia o zwrot kosztów robót zabezpieczających należy liczyć od daty końcowego odbioru prac przez powodów, gdyż przez tą czynność nie było możliwe ustalenie wartości prac.
Sąd Apelacyjny w Katowicach (wyrok z dnia 27.10.2016 r., I ACa 1121/15) w wyniku apelacji złożonej przez pozwaną kopalnie ustalił z kolei, że w przypadku robót zabezpieczających rozciągniętych w czasie nie ma podstaw do liczenia terminu przedawnienia od realizacji każdego elementu tych robót, a termin ten powinien być liczony od zakończenia całości robót. W ocenie Sądu Apelacyjnego, dokonany przez inwestorów końcowy odbiór robót nie może być utożsamiany z zakończeniem robót zabezpieczających z uwagi na brak bezpośredniego związku przyczynowego.
Od powyższego wyroku powodowie złożyli skargę kasacyjną, a sprawa została rozpoznana przez Sąd Najwyższy.
Sąd Najwyższy natomiast podkreślił, że dochodzone w sprawie roszczenia nie mają charakteru stricte prewencyjnego, są to bowiem roszczenia o zwrot nakładów, dlatego o terminie przedawnienia nie decyduje data częściowego czy końcowego odbioru robót, chociaż przeważnie z tymi zdarzeniami wiąże się doznany uszczerbek majątkowy w postaci nakładów poczynionych na zapobieżenie wystąpieniu szkody. Początek wymagalności roszczenia o zwrot nakładów nie można więc wiązać z częściowym czy końcowym odbiorem robót, jeżeli nastąpił on wcześniej niż uszczerbek majątkowy w postaci poniesionych nakładów. Z reguły nakłady poniesione są w związku z końcowym odbiorem, jednak nie można wykluczyć, że następuje to wcześniej.
Sąd Najwyższy wskazał, że początek biegu przedawnienia roszczenia o zwrot kosztów robót zabezpieczających należy wiązać z doznaniem uszczerbku majątkowego w postaci nakładów poczynionych na zapobieżenie wystąpieniu szkody, a zatem istotne jest kiedy powodowie zapłacili za wykonanie robót zabezpieczających.
Sąd Najwyższy przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu (wyrok z dnia 22.05.2018 r., I ACa 128/18), który ustalił, że początek biegu przedawnienia roszczenia z tytułu zwrotu kosztów zabezpieczeń winna wyznaczać data dokonania ostatniej płatności na rzecz wykonawcy prac zabezpieczających i końcowego ich rozliczenia.
Ponadto Sąd Apelacyjny uznał, że w przypadku płatności realizowanych w oparciu o częściowe faktury wystawiane w toku prowadzenia inwestycji nie ma podstaw, aby termin liczyć odmienne tj. od dokonania każdej (częściowej) płatności. W ocenie Sądu zgłaszając żądanie, przed ostatecznym wykonaniem i rozliczeniem robót, inwestor mógłby się narazić na zarzut przedwczesności żądania
Zobacz naszą pełną ofertę dotyczącą szkody górnicze i odszkodowania górnicze.
Adwokat przy Izbie Adwokackiej w Katowicach. Członek Sekcji Praktyków Prawa Okręgowej Rady Adwokackiej w Katowicach, Sekcja Prawa Cywilnego i Postępowania Cywilnego.Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.
telefon: +48 503 891 164
e-mail: r.kirsch@pirozek.pl