Zgodnie z aktualnymi przepisami prawa, wybór sposobu naprawy szkody (w tym także pochodzenia górniczego) należy do swobodnego uznania poszkodowanego. Zasada ta zostaje ograniczona w dwóch przypadkach, a mianowicie gdy przywrócenie stanu poprzedniego jest niemożliwe albo gdy przywrócenie stanu poprzedniego pociągałoby za sobą dla dłużnika nadmierne trudności lub koszty. Wówczas roszczenie poszkodowanego ogranicza się wyłącznie do świadczenia w pieniądzu.
Mamy zatem dwie zasadnicze formy naprawienia szkody. Po pierwsze jest to tzw. restytucja naturalna, czyli naprawa rzeczy uszkodzonej poprzez jej przywrócenie do stanu poprzedniego,
tj. do takiego w jakim rzecz znajdowała się przed powstaniem szkody. Drugi to natomiast odpowiednie odszkodowanie pieniężne.
W przypadku wystąpienia szkód górniczych niewątpliwie korzystniejszym dla poszkodowanych jest wybór odszkodowania w formie pieniężnej. Jest to z wielu istotnych względów rozwiązanie dużo bardziej komfortowe niż restytucja naturalna.
Po pierwsze w przypadku, gdy ma dojść już do naprawy szkody przez kopalnie i wykonania szeregu prac zmierzających do usunięcia uszkodzeń, zazwyczaj ze względu na fakt, iż podmioty górnicze to podmioty złożone organizacyjnie, najpierw musi dojść do formalnego wyłonienia firmy która te prace wykona. Ten proces odbywa się najczęściej w drodze przetargu publicznego, gdzie niestety bardzo często wybierany jest najbardziej atrakcyjny cenowo dla kopani oferent, co rodzi pewne zagrożenia i obawy m.in. takie, iż prace odszkodowawcze nie zostaną wykonane w sposób najlepszy z możliwych, a wiadomo przecież iż uszkodzone nieruchomości to z założenia miejsce zamieszkania poszkodowanych a zatem każdy z nas chciałby, aby prace były wykonane w sposób o najwyższej jakości.
Drugim praktycznym minusem powyższego rozwiązania jest nierzadko długi okres oczekiwania na rozpoczęcie prac oraz na ich ukończenie. Często od chwili wybrania firmy wykonawczej do dnia rozpoczęcia prac upływa kilka czy nawet kilkanaście miesięcy a w tzw. międzyczasie mogą wydarzyć się różne rzeczy np. warunkujących konieczność wyłonienia innej firmy wykonawczej
i cały proces zaczyna się od nowa. Okres oczekiwania na sfinalizowanie prac naprawczych zazwyczaj rodzi niezadowolenie i frustrację co jest w pełni zrozumiałe.
Mając na względzie przedstawione argumenty ponad wszelką wątpliwość korzystniejszym sposobem naprawy szkód górniczych jest uzyskanie odpowiedniego odszkodowania pieniężnego, ponieważ przede wszystkim mamy pełną kontrolę nad ewentualnym sposobem naprawienia szkody
a ponadto środki uzyskane z odszkodowania mogą być przeznaczone na dowolnie wybrany przez nas cel, w tym także zupełnie niezwiązany z naprawą nieruchomości.
Adwokat Maciej Sechman
specjalista w sprawach dochodzenia odszkodowań z zakresu szkód górniczych