14 marca 2023 r. weszła w życie nowelizacja kodeksu karnego przygotowana przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Głównymi zmianami zawartymi w nowelizacji są wprowadzone nowe typy przestępstw oraz zmiana systemu kar. Zmiany sięgają także karalności kierowców jak i kar dla nieletnich. Głównym celem wprowadzenia zmian w kodeksie karnym jest usprawnienie systemu karnego w Polsce i skuteczne karanie sprawców przestępstw.

Nowe typy przestępstw i kary za ich popełnienie

Nowelizacja wprowadziła do systemu karnego nowe typy przestępstw, pierwszym wymienianym przestępstwem jest zlecenie zabójstwa, za które kara może sięgać nawet do 15 lat pozbawienia wolności. Kolejnym przestępstwem jest uchylanie się od naprawy szkody wywołanej popełnieniem przestępstwa za co może grozić nawet do 5 lat pozbawienia wolności. Kolejna zmiana to wprowadzenie nowego typu wymuszenia rozbójniczego zwanego: wymuszeniem mienia poprzez szantaż.

Zmiana systemu kar

Kolejne zmiany, które wprowadza ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. tyczą się nie tylko przestępstw, ale także samego wymiaru kar. Jedną z największych zmian jest likwidacja kary 25 lat pozbawienia wolności, kolejną nowością jest wprowadzenie bezwzględnego dożywocia co w praktyce oznacza brak możliwości warunkowego zwolnienia skazanego.

Sąd może orzec bezwzględne dożywocie w sytuacji gdy osoba była prawomocnie skazana za przestępstwo o charakterze seksualnym, zagrażającym bezpieczeństwu powszechnemu, za akt terrorystyczny lub w bezpośredni sposób zagroziła życiu i zdrowiu innej osoby, a pozostawienie skazanego na wolności stanowić będzie realne zagrożenie dla życia i bezpieczeństwa innych osób.

Przedawnienie

Znacznej zmiany doczekał się także aspekt przedawnienia przestępstw. Zgodnie z nowelizacją zwiększona zostanie liczba przestępstw, które nie ulegają przedawnieniu takich jak np. gwałt ze szczególnym okrucieństwem, czy też gwałt na dziecku. Natomiast przedawnienie karalności za zabójstwo zostało wydłużone z 30 do lat 40.

Karalność kierowców

Nowelizacja wprowadza dożywotni zakaz prowadzenia pojazdów dla kierowców, którzy po spowodowaniu wypadku, a jeszcze przed poddaniem się badaniu przy pomocy alkomatu lub innym badaniom na wykrycie niedozwolonych substancji we krwi, przyjmowali alkohol lub zażywali inne odurzającą substancje.

Kierowca który będzie prowadził pojazd mechaniczny pod wpływem alkoholu lub innej substancji o działaniu odurzającym, mając nie mniej niż 1,5 promila alkoholu we krwi lub 0,75 mg/dm3 w wydychanym powietrzu, straci pojazd niezależnie od tego czy spowodował wypadek.

Karalność nieletnich

Nieletni, który nie ukończył jeszcze 15. roku życia dopuszczający się zabójstwa ze szczególnym okrucieństwem, będzie mógł odpowiadać za swój czyn według zasad zapisanych w kodeksie karnym. Warunkiem jest stopień rozwojowy sprawcy przemawiający za tym, że rozumiał on swój czyn oraz istnienie wyraźnego podejrzenia, że zastosowanie środków wychowawczych nie zapewni nieletniemu odpowiedniej resocjalizacji.

O autorze

dr Jarosław Wichura

Adwokat

O MNIE

Adwokat przy Izbie Adwokackiej w Katowicach, Absolwent Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Aplikację adwokacką odbywał przy Okręgowej Radzie Adwokackiej w Katowicach. Od 2017 r. wykonuje zawód adwokata.

W kręgu zainteresowań znajduje się m.in. prawo cywilne i gospodarcze, jak również sprawy z zakresu prawa rodzinnego i prawa karnego. Od wielu lat z sukcesem świadczy kompleksowe usługi prawne w zakresie stałej obsługi wspólnot mieszkaniowych.

Uczestniczył w kilkudziesięciu szkoleniach m.in. z zakresu mediacji w sprawach cywilnych i karnych, rozwoju przedsiębiorczości, doskonalenia umiejętności personalnych.

Doktor nauk humanistycznych w zakresie nauki o polityce.

W czerwcu 2016 r. obronił rozprawę doktorską pt. „Wolność słowa w Polsce i w Stanach Zjednoczonych Ameryki. Ujęcie porównawcze” na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Wykładowca na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach, wcześniej także w Wyższej Szkole Humanitas w Sosnowcu (prowadzi zajęcia z przedmiotów m.in. „Wstęp do prawoznawstwa”, „Prawo międzynarodowe publiczne”, „Administracja publiczna”).

Wielokrotny stypendysta Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za osiągnięcia w nauce. Wyróżniony przez Rektora Uniwersytetu Śląskiego za działalność na rzecz społeczności akademickiej i lokalnej oraz osiągnięcia naukowe. Jest autorem monografii naukowej pn. „Nowe media a opinia publiczna”, współautorem monografii pn. „Funkcjonalna implementacja przepisów antykorupcyjnych na gruncie polskiego prawa karnego”, 21 artykułów naukowych oraz współredaktorem 2 publikacji zbiorowych. Ponadto pisze teksty popularnonaukowe oraz eksperckie.

Płynnie posługuje się językiem angielskim (certyfikat TOEIC).

Z zamiłowania pianista i meloman. Wolne chwile poświęca dobrej książce oraz górskim wycieczkom.

KONTAKT

Tel.: +48 798 928 678

E-mail: j.wichura@pirozek.pl

Najnowsze zmiany w kodeksie karnym