Uczestnictwo świadków w procesie rozwodowym jest powszechne i ich wypowiedzi często odgrywają kluczową rolę w wyrokach sądowych. Zarówno pozwany, jak i powód mają prawo do przedstawienia świadków podczas przygotowań do sprawy sądowej. Strony te są zobowiązane do wskazania osób, które mogą zeznawać. Osoby te, jako świadkowie, mają określone prawa i obowiązki.
Obecność świadka
W kontekście procesów rozwodowych regulowanych przez prawo rodzinne, zasady dotyczące angażowania świadków są jasno określone w kodeksie postępowania cywilnego. W sytuacji rozwodów, gdzie nie dochodzi do orzekania o winie, zwykle nie ma wymogu angażowania świadków przez sąd. Natomiast, gdy w grę wchodzi ustalenie winy jednej ze stron lub gdy małżeństwo posiada wspólne małoletnie dzieci, obecność świadków podczas rozprawy może stać się konieczna.
Kto może być świadkiem?
W toku procesu rozwodowego, gdzie badany jest definitywny rozpad związku małżeńskiego, w roli świadków mogą występować osoby z otoczenia małżonków – rodzina, przyjaciele, sąsiedzi czy koledzy z pracy, którzy posiadają informacje na temat relacji małżeńskich.
Często zdarza się, że w charakterze świadka wezwani są także ci, którzy mają bliskie związki z jednym z małżonków i prawo wymaga od nich zeznań. Ignorowanie wezwania do stawienia się w sądzie jako świadek może skutkować sankcjami finansowymi i w skrajnych przypadkach, gdy osoba ta wielokrotnie unika pojawić się na rozprawach, nawet zatrzymaniem.
Kto nie może być świadkiem w sprawie rozwodowej?
W procesie rozwodowym nie każda osoba może pełnić rolę świadka. Zgodnie z przepisami prawa, osoby zajmujące się terapią małżeńską, indywidualną oraz mediatorzy są zwolnieni z tej roli z uwagi na tajemnicę zawodową, chyba że zostaną oficjalnie zwolnieni przez sąd i strony postępowania z tego obowiązku.
Również osoby objęte tajemnicą zawodową innego rodzaju, te z zaburzeniami psychicznymi, dzieci poniżej 13 lat, a także niepełnoletni potomkowie stron procesu, którzy nie ukończyli 17 lat, nie są dopuszczani do zeznań. W sytuacji konieczności wysłuchania nieletnich, sąd może wykorzystać mniej stresujące metody, takie jak wysłuchanie pośrednie w przyjaznym otoczeniu lub za pośrednictwem kuratora rodzinnego, a także może uwzględnić opinie biegłych psychologów oraz specjalistów sądowych. To wszystko ma na celu ochronę prywatności oraz psychicznego dobrostanu osób najbliżej zaangażowanych w sprawy rodzinne.
Jakie są prawa i obowiązki świadka w sprawie rozwodowej?
Osoby wezwane jako świadkowie w sprawach rozwodowych są zobowiązane do stawiennictwa w sądzie i zeznawania prawdziwie. Nieprzestrzeganie tego obowiązku lub złożenie fałszywych zeznań podlega sankcji karnej, która może obejmować pozbawienie wolności od sześciu miesięcy do ośmiu lat.
Istnieją jednak wyjątki od tej zasady, określone w art. 261 §1 kodeksu postępowania cywilnego, które pozwalają na odmowę zeznań. Obejmują one bliskich krewnych stron procesu rozwodowego, takich jak rodzice, dziadkowie, dzieci, wnuki, rodzeństwo, teściowie oraz adoptowane osoby, które mogą skorzystać z prawa odmowy zeznawania w sprawie rozwodowej swoich krewnych.
Obecność świadków na sprawie rozwodowej może odgrywać dużą rolę w całym postępowaniu sądowym i wpływać na decyzję sądu, szczególnie w przypadku rozprawy z orzekaniem o winie. Na świadka można wskazać właściwie każdą osobę, o ile jest ona zdrowa psychicznie i ma wiedzę na temat sytuacji w małżeństwie. Decydując się na powołanie świadka, warto więc wybrać zaufaną osobę, która złoży zgodne z prawdą zeznania i wesprze stronę w toczącym się postępowaniu.
