Kto dziedziczy spadek po bezdzietnej ciotce?

prawo spadkowe

Dziedziczenie to temat, który potrafi budzić wiele pytań i emocji, zwłaszcza gdy chodzi o spadek pozostawiony przez bliską osobę. Sytuacja staje się jeszcze bardziej złożona, gdy w grę wchodzi majątek ciotki, która nie pozostawiła po sobie potomstwa. Kto w takim przypadku ma prawo dziedziczyć spadek? Jakie zasady regulują podział majątku po ciotce? W poniższym artykule przyjrzymy się szczegółowo przepisom prawnym, które określają, kto może stać się spadkobiercą w sytuacji, gdy zmarła osoba nie miała dzieci. Dowiedz się, jakie możliwości przewiduje prawo spadkowe oraz na co należy zwrócić uwagę w podobnych przypadkach.

Jaka jest kolejność dziedziczenia?

W sytuacji, gdy testament nie istnieje, kolejność dziedziczenia określana jest przez przepisy prawa spadkowego i podyktowana jest przez dziedziczenie ustawowe.

W pierwszej kolejności spadek przypada zstępnym, czyli dzieciom spadkodawcy oraz jego małżonkowi. Dzieci i małżonek dziedziczą po równo, jednak przepisy chronią małżonka, zapewniając mu co najmniej 1/4 spadku. Jeśli dziecko zmarło przed spadkodawcą, jego udział przechodzi na jego dzieci (wnuki), a w przypadku adopcji, dziecko adoptowane dziedziczy na równi z dziećmi biologicznymi.

Jeżeli spadkodawca nie pozostawił zstępnych, spadek dziedziczy małżonek i rodzice. Udział każdego z rodziców wynosi wówczas 1/4 całości spadku, a pozostała część przypada małżonkowi. W przypadku braku małżonka, dzieci czy wnuków, cały spadek przechodzi na rodziców w równych częściach. Gdy jedno z rodziców nie żyje, jego udział przypada rodzeństwu spadkodawcy. Jeśli brat lub siostra również nie żyje, ich część przypada ich dzieciom.

W przypadku braku dzieci, wnuków, rodziców, rodzeństwa i ich potomków, spadek przechodzi na dziadków spadkodawcy. Jeśli którykolwiek z dziadków zmarł, jego udział przypada jego zstępnym. Gdy nie ma również dziadków ani ich potomków, spadek dziedziczą dzieci małżonka spadkodawcy, jeśli żadne z ich rodziców nie dożyło otwarcia spadku.

Jeżeli brak jest krewnych oraz małżonka, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy lub Skarbowi Państwa. Zasady dziedziczenia ustawowego gwarantują więc przejrzystość w określaniu kolejnych grup spadkobierców.

Na czym polega dziedziczenie ustawowe po osobie bezdzietnej?

Dziedziczenie ustawowe występuje wtedy, gdy spadkodawca nie pozostawił testamentu. W przypadku bezdzietnej ciotki zasady dziedziczenia ustawowego określają, że w pierwszej kolejności spadek przypada jej małżonkowi i rodzicom. Jeśli jednak ciotka była bezdzietna i nie miała małżonka, spadek przypada jej rodzicom. W razie gdy rodzice nie dożyli otwarcia spadku, ich udział przypadnie rodzeństwu.

W razie śmierci rodzeństwa spadkodawcy, udział spadkowy rodzeństwa spadkodawcy przypada jego zstępnym. Może to oznaczać, że mieszkanie po bezdzietnej ciotce trafi do siostrzeńców lub bratanków, jeśli oni dożyli otwarcia spadku.

Dziedziczenie testamentowe

Testament jest dokumentem, który pozwala spadkodawcy jasno określić, kto ma odziedziczyć jego majątek. Testament może uwzględnić dowolne osoby, nawet spoza grona rodziny, co daje spadkodawcy pełną swobodę w rozporządzaniu spadkiem.

Dziedziczenie testamentowe ma pierwszeństwo przed dziedziczeniem ustawowym. Oznacza to, że jeśli bezdzietna ciotka sporządziła testament, spadek dziedziczą osoby w nim wymienione.

W przypadku, gdy testament zawiera błędy formalne lub zostanie skutecznie podważony, powraca się do zasad dziedziczenia ustawowego. Ważne jest zatem, aby testament został sporządzony prawidłowo, najlepiej przy udziale notariusza. Spadkobiercy testamentowi mogą również wystąpić o potwierdzenie swoich praw do spadku w drodze postępowania o stwierdzenie nabycia spadku.

Kto nie może dziedziczyć spadku po osobie bezdzietnej?

Polskie prawo wyklucza z dziedziczenia osoby, które zostały uznane za niegodne dziedziczenia. Dotyczy to m.in. tych, którzy celowo przyczynili się do śmierci spadkodawcy lub dopuścili się ciężkiego przestępstwa przeciwko niemu. Dodatkowo, spadek można odrzucić. W takim przypadku dana osoba zrzeka się prawa do spadku, a jej udział przypada innym uprawnionym spadkobiercom. Ważne jest, żeby odrzucenie spadku odbyło się w terminie sześciu miesięcy od dowiedzenia się o terminie swojego powołania do spadku. Spadkodawca może też wykluczyć konkretne osoby z dziedziczenia w testamencie.

Jeśli potrzebujesz wsparcia w postępowaniu spadkowym, skontaktuj się z kancelarią adwokacką. Profesjonalna pomoc prawnika pozwoli uniknąć komplikacji i sprawnie przeprowadzić proces dziedziczenia po bezdzietnej ciotce.

O autorze

Anna Wieczorek

Radca Prawny

O MNIE

Radca prawny. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Aplikację radcowską odbywała przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach; zawód radcy prawnego wykonuje od 2020 r. Posiada uprawnienia pozwalające na wykonywanie zawodu mediatora. Doktorant związany nieustannie z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach. Studia prawnicze ukończyła z oceną celującą, broniąc pracy magisterskiej z zakresu prawa prywatnego międzynarodowego i prawa cywilnego pod kierunkiem prof. dr hab. M. Pazdana.

W kręgu szerokich zainteresowań znajduje się m.in. prawo upadłościowe i prawo restrukturyzacyjne. Doświadczenie zawodowe zdobywała angażując się w procesy restrukturyzacyjne i upadłościowe spółek z różnych branż, których aktywa wyceniano na  dziesiątki milionów złotych. Do największych sukcesów zalicza koordynację projektu, w którym doszło do zatwierdzenia przez sąd warunków sprzedaży  składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa (tzw. przygotowana likwidacja – pre-pack), którego wartość stawiała go pod tym względem na jednym z pierwszych miejsc w 2020 roku. Specjalizuje się również w zakresie obsługi dużych podmiotów gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem prawa korporacyjnego, prawa cywilnego, handlowego oraz gospodarczego. Posiada kompetencje w zakresie regulowania skomplikowanego stanu prawnego nieruchomości, również przy uwzględnieniu wielowątkowego postępowania spadkowego. 

Posługuje się językiem angielskim.

KONTAKT


Więcej artykułów