Kredyty Frankowe – Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego

Banki bardzo często udzielały kredytów indeksowanych bądź denominowanych do CHF osobom, które nie posiadały odpowiedniego wkładu własnego, bądź nie były w stanie wnieść jakiegokolwiek wkładu własnego na poczet zaciąganego kredytu. W celu zabezpieczenia interesu Banku, często dla takich osób nierozłącznie z umową kredytu narzucane było Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego (UNWW). Ubezpieczenie niskiego wkładu własnego znacząco zwiększało koszt zaciąganego kredytu dla kredytobiorców, którego składka stanowiła często 3,5% niewniesionego wkładu własnego, gdzie wniesiony wkład własny mógł wynosić np. 20% wartości nieruchomości, na budowę lub zakup której został udzielony kredyt. Zazwyczaj ubezpieczenie było odnawiane na okres kolejnych 36 miesięcy, jeśli kredytobiorca do tego czasu nie pokrył wymaganego wkładu własnego, czyli np. wspomnianych 20% wartości nieruchomości.

Co do zasady UNWW nie jest niedozwolone, jednakże inaczej sytuacja wygląda w przypadku spłaty kredytu indeksowanego lub denominowanego kursem franka szwajcarskiego. Kredyty te pomimo regularnej spłaty, po przeliczeniu na walutę polską rosły, a nie malały, ze względu na rosnący kurs PLN do CHF. W związku z powyższym niewniesiony wkład własny dalej rósł, a co za tym idzie składka UNWW rosła, a ponadto ubezpieczenie to ulegało przedłużeniu na dalszy okres, najczęściej aż do maksymalnego okresu na jaki mogło być zawarte takie Ubezpieczenie. W umowach kredytów frankowych kredytobiorcy najczęściej nie mieli uprawnienia do kontroli zasadności kontynuowania umowy UNWW, ponadto umowy kredytów nie zawierały również definicji czym jest „wkład własny”. Należy zwrócić uwagę na fakt, iż w przeciwieństwie do innych umów ubezpieczenia, UNWW często chroniło tylko i wyłącznie kredytodawcę przy jednoczesnym obciążeniu składką kredytobiorcy. Co więcej w przypadku wypłaty świadczenia przez ubezpieczyciela Bankowi, ubezpieczycielowi przysługiwało roszczenie regresowe względem kredytobiorcy do wysokości wypłaconego świadczenia. Banki wykorzystując swoją przewagę podczas zawierania umowy kredytu frankowego rażąco naruszały interesy kredytobiorców, żądanie zapłaty składek UNWW przez kredytobiorcę miałoby uzasadnione podstawy jedynie w przypadku, gdy uposażonym z takiego ubezpieczenia był kredytobiorca, a nie Bank.

Obecnie sądy najczęściej uznają postanowienia umowne dotyczące UNWW za niedozwolone, co wiąże się z koniecznością zwrotu składek uiszczonych na UNWW kredytobiorcom przez Banki.

Termin przedawnienia roszczenia o zwrot nienależnie zapłaconych składek na UNWW wynosi, zgodnie z obowiązującym w chwili uiszczenia składki art. 118 k.c. – 10 lat od chwili uiszczenia tejże składki.

Do przykładowych klauzul niedozwolonych stosowanych przez Banki należą między innymi:

Klauzula nr 1797 (Wpisana wobec BRE Banku S.A. – obecnie mBank S.A.)

„Jeżeli z upływem pełnych 36 miesięcy okresu ubezpieczenia nie nastąpi całkowita spłata zadłużenia objętego ubezpieczeniem ani inne zdarzenie kończące okres ubezpieczenia, ubezpieczenie podlega automatycznej kontynuacji, przy czym łączny okres ubezpieczenia nie może przekroczyć 108 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym nastąpiła wypłata Kredytu. Kredytobiorca upoważnia mBank do pobrania środków tytułem zwrotu kosztów ubezpieczenia w wysokości 3,50% różnicy pomiędzy wymaganym wkładem własnym Kredytobiorcy a wkładem wniesionym faktycznie, tj. (…) oraz zwrotu kosztów z tytułu kontynuacji przedmiotowego ubezpieczenia z rachunku wskazanego w par.6 bez odrębnej dyspozycji”.

Klauzula nr 1797 (Wpisana wobec Lukas  Bank S.A. – obecnie Credit Agricole Bank Polska S.A.)

Kredytobiorca zobowiązuje się do ustanowienia następujących zabezpieczeń kredytu/zabezpieczenia docelowe: Przystąpienie do Generalnej Umowy Ubezpieczenia niskiego wkładu kredytów mieszkaniowych w TU Europa S.A. Okres ubezpieczenia wynosi <36/60> miesięcy. Składka ubezpieczeniowa w kwocie <kwota> zł płatna jest z góry za cały okres ubezpieczenia i nie podlega zwrotowi.” Pełen wykaz klauzul abuzywnych jest przedstawiony w rejestrze klauzul niedozwolonych prowadzonym przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Więcej artykułów