KOPALNIA NIE ODPOWIADA ZA WSZYSTKO

Ustawa Prawo geologiczne i górnicze jednoznacznie stanowi, że  właściciel nieruchomości znajdującej się na obszarze oddziaływania zakładu górniczego nie może sprzeciwić się zagrożeniom spowodowanym ruchem tego zakładu, o ile prowadzony jest zgodnie z ustawą. Może on jednak żądać naprawienia wyrządzonej tym ruchem szkody, na zasadach określonych w wyżej cytowanej ustawie. Zakład górniczy jest zobowiązany naprawić szkodę każdemu, kto odniósł stratę lub utracił korzyści ze względu na oddziaływanie ruchu zakładu górniczego.

Pojęcie szkód górniczych nie obejmuje jednak ograniczeń w sposobie wykonywania prawa własności nieruchomości. W szczególności w ramach postępowania o naprawę szkód górniczych zakład górniczy nie odpowiada z tytułu ustanowienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego zakazu zabudowy, a tym samym zmniejszenia wartości rynkowej nieruchomości.

Powyższa kwestia została rozstrzygnięta w wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 22 września 2011 roku (sygn. akt V CSK 421/10), w którym Sąd Najwyższy wskazał, iż odpowiedzialność przedsiębiorcy za szkodę w postaci obniżenia wartości położonej na terenie oddziaływania eksploatacji górniczej nieruchomości wskutek ustanowionego w planie zagospodarowania przestrzennego zakazu jej zabudowy, mogłaby wynikać tylko z przepisów o czynach niedozwolonych, do których odsyła ustawa Prawo geologiczne i górnicze. Do takich przepisów należy zaliczyć art. 435 Kodeksu Cywilnego. Cytowany przepis stanowi, iż prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiany w ruch za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, chyba, że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności.

Bezsprzecznie istnieje związek przyczynowo – skutkowy pomiędzy ruchem zakładu górniczego a zmianami zachodzącymi w nieruchomościach objętych tym ruchem. Niemniej jednak, aby móc mówić o odpowiedzialności zakładu górniczego z art. 435 k.c. niezbędnym jest istnienie związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy zmianami zachodzącymi w nieruchomości a ustanowieniem zakazu zabudowy w planie zagospodarowania przestrzennego. Co prawda ustawa Prawo geologiczne i górnicze ustanawia obowiązek sporządzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla obszaru oddziaływania zakładu górniczego, natomiast negatywne oddziaływanie eksploatacji górniczej na nieruchomości nie zawsze jest jednoznaczne z zakazem ich zabudowy. Plan zagospodarowania przestrzennego uwzględnia, bowiem szkodliwe oddziaływanie ruchu zakładu górniczego w perspektywie czasowej, przy uwzględnieniu także innych czynników oddziaływania na nieruchomość. Stąd też nie można zakładowi górniczemu przypisać odpowiedzialności za całość czynników decydujących o treści planu zagospodarowania przestrzennego.

W ślad za wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 22 września 2011 roku wskazać należy, iż właściciel nieruchomości objętej w planie zagospodarowania przestrzennego zakazem zabudowy, nie został całkowicie pozbawiony ochrony odszkodowawczej, gdyż art. 36 ust 1 i 3 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym stanowi, iż odpowiedzialność za uszczerbek doznany wskutek niemożności lub ograniczenia korzystania z nieruchomości w dotychczasowy sposób w związku z uchwaleniem lub zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ponosi gmina.

zobacz naszą pełną ofertę: szkody górnicze

Więcej artykułów