RODZAJE TESTAMENTÓW cz. 1
O testamencie słyszał zapewne każdy z nas, albowiem jest to jedna z najbardziej podstawowych form umożliwiających osobie żyjącej zadecydowanie, co z stanie się z jej majątkiem po śmierci.
W niniejszym artykule chciałbym przybliżyć rodzaje testamentów , których możliwość sporządzenia przewiduje Kodeks cywilny.
TESTAMENT HOLOGRAFICZNY
Najbardziej rozpowszechnią formą testamentu jest tzw. testament hologaficzny, czyli własnoręczny. Spadkodawca musi go napisać w całości pismem ręcznym, podpisać oraz opatrzyć datą jego sporządzenia. Wykluczone jest więc sporządzenie testamentu na komputerze, jego wydrukowanie i podpisanie. Cała treść testamentu musi być wykonana pismem ręcznym.
Ponadto podpis w miarę możliwości powinien być czytelny i możliwy do rozpoznania, jednakże całkowicie wykluczone jest posługiwanie się wyłącznie samymi inicjałami lub parafą.
Przy czym warto zauważyć, iż brak daty nie pociąga za sobą nieważności testamentu własnoręcznego, jeżeli nie wywołuje wątpliwości co do zdolności spadkodawcy do sporządzenia testamentu, co do treści testamentu lub co do wzajemnego stosunku kilku testamentów. Niewątpliwie jednak warto dochować wszelkich formalności i wspomnianą datę w testamencie umieścić, albowiem utrudni to podważanie naszej ostatniej woli, a pamiętajmy o tym, iż nasz testament może spowodować, iż określonym przez ustawę osobom, które dziedziczyłyby po nas, gdyby nie sporządzenie testamentu, będzie przysługiwało względem naszych spadkobierców testamentowych roszczenie o tzw. zachowek.
Ważny jest również sposób, w jaki powołamy do spadku potencjalnych spadkobierców. Wielu z nas ma w głowie obraz z amerykańskich filmów, kiedy to po otwarciu testamentu okazuje się, iż spadkodawca żonie przepisał dom, synowi samochód, a sąsiadowi kosiarkę do trawy. Jednakże polski ustawodawca przewidział, iż spadkobiercę można powołać co do zasady do części ułamkowej spadku, a nie do określonego składniki. Istnieją jednakże instytucje prawne, które umożliwiają przekazanie w spadku konkretnego przedmiotu, jednakże będą one przedmiotem osobnego artykułu.
TESTAMENT NOTARIALNY
Stosownie do treści art. 950 Kodeksu cywilnego testament może zostać sporządzony w formie aktu notarialnego. Testament sporządzony w takiej formie ma moc dowodową tożsamą z dokumentem publicznym.
Co bardzo istotne, testament taki mogą sporządzić osoby głuche, niewidome, głuchonieme, nie potrafiące pisać i czytać, a także cudzoziemcy, aczkolwiek jest to uwarunkowane pewnymi obostrzeniami. Testament ten, w porównaniu do testamentu holograficznego zdecydowanie trudniej jest „podważyć”, albowiem jest on sporządzany w obecności notariusza, który ponadto powinien dochować należytej staranności w sprawdzeniu, czy nie zachodzą przesłanki uniemożliwiające sporządzenie testamentu w takiej formie (np. wyłączenie świadomości).
Szczególną formą testamentu notarialnego jest tzw. testament konsularny, który może zostać sporządzony przez obywatela polskiego przebywającego za granicą przed polskim konsulem. Jest to niewątpliwie spore ułatwienie dla osób przebywających poza granicami Polski.
Warto przy tym dodać, iż wbrew obiegowej opinii, przepisy Kodeksu cywilnego nie nadają większej wagi i znaczenia testamentowi notarialnemu.
W drugiej części artykułu zostaną omówione mniej popularne, ale jednak nadal mogące mieć zastosowanie formy testamentów, a to testamenty: allograficzny, ustny, podróżny i wojskowy.
Studia prawnicze na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach ukończył w 2011 r., a w 2018 r. złożył z wynikiem pozytywnym egzamin adwokacki. W trakcie aplikacji adwokackiej przy Izbie Adwokackiej w Katowicach zdobywał doświadczenie współpracując z kancelariami z obszaru Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego.
telefon: + 48 505-837-881
e-mail: r.drzewiecki@pirozek.pl