Z chwilą zawarcia małżeństwa między małżonkami powstaje ustrój wspólnoty majątkowej małżeńskiej, który ma istotne znaczenie dla odpowiedzialności za długi współmałżonka. Jednak nie każdy dług obciąża oboje małżonków. Kiedy małżonek odpowiada za długi męża lub żony, a kiedy można uniknąć odpowiedzialności? Sprawdźmy!
Na czym polega ustawowa małżeńska wspólność majątkowa?
Z chwilą zawarcia małżeństwa między mężem i żoną powstaje wspólność majątkowa, o ile małżonkowie nie zdecydują inaczej, np. poprzez ustanowienie rozdzielności majątkowej. Wspólność majątkowa oznacza, że wszelkie dochody i korzyści uzyskane przez obojga małżonków w czasie trwania małżeństwa stają się częścią majątku wspólnego.
Wspólność majątkowa obejmuje m.in.:
- wynagrodzenia za pracę każdego z małżonków,
- dochody z działalności gospodarczej,
- środki zgromadzone na rachunkach bankowych,
- nieruchomości nabyte podczas małżeństwa.
Jednak w pewnych sytuacjach długi małżonka mogą obciążać zarówno jego majątek osobisty, jak i wspólny majątek małżonków.
Majątek osobisty
Nie wszystkie składniki majątku podlegają wspólności. Każdy małżonek posiada swój majątek osobisty, który obejmuje:
- mienie nabyte przed zawarciem małżeństwa,
- spadki i darowizny otrzymane przez jednego z małżonków,
- odszkodowania za szkody osobiste,
- prawa autorskie i inne prawa osobiste.
Jeśli dług zaciągnięty przez współmałżonka dotyczy tylko jego majątku osobistego, to komornik nie może zająć majątku drugiego małżonka. Wierzyciel może dochodzić roszczeń jedynie z majątku osobistego dłużnika.
Majątek wspólny małżonków
Majątek wspólny małżonków obejmuje składniki, które nie należą do majątku osobistego jednego z nich. Odpowiedzialność za długi współmałżonka zależy od tego, czy zobowiązanie zostało zaciągnięte za zgodą drugiego małżonka.
Jeżeli drugi małżonek wyraził zgodę na zaciągnięcie zobowiązania, wierzyciel może dochodzić roszczeń z majątku wspólnego. W przeciwnym razie egzekucja może być prowadzona jedynie z majątku osobistego dłużnika.
Szczególną kategorią są zobowiązania zaciągnięte przez jednego z małżonków na zaspokajanie zwykłych potrzeb rodziny – w takim przypadku oboje małżonkowie ponoszą odpowiedzialność solidarną za dług.
Małżonek odpowiada za długi współmałżonka w różnych sytuacjach, w zależności od rodzaju zobowiązania. Można wyróżnić kilka zasad:
- Zobowiązania podatkowe – dotyczą obojga małżonków, jeśli wynikają z działalności gospodarczej prowadzonej wspólnie.
- Zobowiązania zaciągnięte przez jednego małżonka – bez zgody drugiego małżonka dług obciąża tylko majątek osobisty dłużnika.
- Solidarna odpowiedzialność za długi wynikające z zaspokajania zwykłych potrzeb rodziny – obejmuje np. rachunki za media, czynsz czy zakup żywności.
Kiedy nie odpowiadamy za długi współmałżonka?
Są sytuacje, w których można uniknąć odpowiedzialności za długi małżonka. Oto kluczowe przypadki:
- Brak zgody małżonka na zaciągnięcie zobowiązania – jeśli współmałżonek nie wyraził zgody, wierzyciel nie może dochodzić spłaty z majątku wspólnego.
- Rozdzielność majątkowa – zawarcie umowy majątkowej wyłącza wspólną odpowiedzialność za zobowiązania zaciągnięte przez jednego z małżonków.
- Długi powstałe przed powstaniem wspólności lub dotyczą majątku osobistego jednego z małżonków – komornik może prowadzić egzekucję jedynie z majątku osobistego dłużnika.
- Sąd może uchylić wspólną odpowiedzialność – w wyjątkowych przypadkach sąd może zwolnić drugiego małżonka z odpowiedzialności za długi współmałżonka.
Jeżeli obawiasz się o swoje finanse w przypadku problemów finansowych współmałżonka, warto skonsultować się z kancelarią prawną https://pirozek.pl/, aby odpowiednio zabezpieczyć majątek.
Podsumowując, odpowiedzialność za długi małżonka zależy od wielu czynników, w tym od charakteru zobowiązania, zgody drugiego małżonka i rodzaju majątku, z którego dług ma zostać spłacony. Kluczowe jest świadome zarządzanie finansami oraz rozważenie zawarcia umowy majątkowej, jeśli istnieją ryzyka związane z działalnością gospodarczą lub innymi zobowiązaniami finansowymi.