Czy można wydziedziczyć teścia lub teściową?
Wydziedziczenie – jak to działa


Spadek po zmarłym z reguły trafia do jego najbliższej rodziny. W testamencie można jednak wskazać, że spadkobiercą będzie ktoś inny (np. pominąć kogoś, wskazać osobę spoza rodziny) czy też zmienić przypadający udział (zmniejszyć lub zwiększyć przypadającą spadkobiercy część). Najbliższa rodzina, ta która dziedziczyłaby zgodnie z ustawą, ma wtedy prawo do tzw. zachowku. Nie zawsze jednak z punktu widzenia spadkodawcy pozostawienie prawa do zachowku jest korzystne czy pożądane. Spadkodawca może wówczas wydziedziczyć potencjalnych spadkobierców ustawowych. Wydziedziczenie oznacza pozbawienie rodziców, małżonka lub dzieci prawa do zachowku.

Jak dokonać wydziedziczenia?

Wydziedziczenia można dokonać tylko w testamencie. O tym, czy wydziedziczenie będzie skuteczne zadecydują następujące elementy:

  1. precyzyjnie wskażemy w testamencie osobę wydziedziczaną,
  2. wskażemy konkretny powód wydziedziczenia,
  3. nie przebaczymy wydziedziczanej osobie – jeśli spadkodawca przebaczył swojemu spadkobiercy, to nie może go wydziedziczyć.

Kogo można wydziedziczyć?

Wydziedziczyć, czyli pozbawić prawa do zachowku, można:

  • małżonka,
  • rodziców,
  • zstępnych, czyli dzieci, wnuki itd.

Synowa czy zięć prawa do zachowku z mocy ustawy nie mają,  więc ich wydziedziczanie nie jest celowe. Wydziedziczenie w testamencie teścia lub teściowej  nie ma uzasadnienia, ponieważ wymienieni powyżej (tj. teść czy teściowa, a także zięć i synowa) nie należą do kręgu spadkobierców ustawowych. 

Kiedy możliwe jest wydziedziczenie?

Nie można wydziedziczyć bez ważnego powodu. Warunki wydziedziczenia są wskazane w Kodeksie cywilnym.

Wydziedziczenie jest możliwe tylko wtedy, gdy członek rodziny:

  1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
  2. dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci; lub
  3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.

Uporczywe postępowanie sprzeczne z zasadami współżycia społecznego

Przykładem może być: niemoralne prowadzenie się, prowadzenie nieuczciwej działalności, przestępczy tryb życia, handel narkotykami, alkoholizm, znęcanie się nad osobami bliskimi.

Ważne, żeby spadkodawca wyraźnie ujawnił, że takiego zachowania nie akceptuje, a spadkobierca takie wskazanie zignorował.

Umyślne przestępstwo lub rażąca obraza czci

Wydziedziczenie może być też spowodowane dopuszczeniem się przez spadkobiercę przestępstwa lub rażącej obrazy czci:

  1. spadkobierca musi się dopuścić przestępstwa lub rażącej obrazy czci wobec spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób;
  2. przestępstwo musi być popełnione umyślnie;
  3. musi to być przestępstwo przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności;
  4. jeśli przyczyną jest obraza czci – musi być rażąca obraza czci.

Do wydziedziczenia nie jest potrzebne skazanie za dane przestępstwo.

Uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych

Uporczywe niedopełnianie obowiązków rodzinnych również uzasadnia wydziedziczenie.

Musi być ono długotrwałe, świadome, zawinione.

Przykładem może być: naruszenie obowiązku alimentacyjnego wobec spadkodawcy, ignorowanie potrzeb osobistych i materialnych spadkodawcy, zerwanie więzi, nieudzielenie pomocy osobistej lub  finansowej, wszczynanie ciągłych awantur, wyrzucenie spadkodawcy z domu, kierowanie nieuzasadnionych i krzywdzących zarzutów.

Ważnym jest by pamiętać, że: wydziedziczyć to nie oznacza po prostu pominąć w testamencie – wydziedziczyć to pozbawić prawa do zachowku.

Zapraszamy do zapoznania się z pełną ofertą pomocy prawnej w zakresie spraw spadkowych naszej kancelarii. KLIK


O autorze

Anna Wieczorek

Radca Prawny

O MNIE

Radca prawny. Absolwentka Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Aplikację radcowską odbywała przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Katowicach; zawód radcy prawnego wykonuje od 2020 r. Posiada uprawnienia pozwalające na wykonywanie zawodu mediatora. Doktorant związany nieustannie z Uniwersytetem Śląskim w Katowicach. Studia prawnicze ukończyła z oceną celującą, broniąc pracy magisterskiej z zakresu prawa prywatnego międzynarodowego i prawa cywilnego pod kierunkiem prof. dr hab. M. Pazdana.

W kręgu szerokich zainteresowań znajduje się m.in. prawo upadłościowe i prawo restrukturyzacyjne. Doświadczenie zawodowe zdobywała angażując się w procesy restrukturyzacyjne i upadłościowe spółek z różnych branż, których aktywa wyceniano na  dziesiątki milionów złotych. Do największych sukcesów zalicza koordynację projektu, w którym doszło do zatwierdzenia przez sąd warunków sprzedaży  składników majątkowych stanowiących znaczną część przedsiębiorstwa (tzw. przygotowana likwidacja – pre-pack), którego wartość stawiała go pod tym względem na jednym z pierwszych miejsc w 2020 roku. Specjalizuje się również w zakresie obsługi dużych podmiotów gospodarczych, ze szczególnym uwzględnieniem prawa korporacyjnego, prawa cywilnego, handlowego oraz gospodarczego. Posiada kompetencje w zakresie regulowania skomplikowanego stanu prawnego nieruchomości, również przy uwzględnieniu wielowątkowego postępowania spadkowego. 

Posługuje się językiem angielskim.

KONTAKT


Więcej artykułów