Ustawa obowiązująca od 1 tycznia 2012 – Prawo geologiczne i górnicze wprowadziła zmiany dotyczące sposobu naprawienia szkód wyrządzonych ruchem zakładu górniczego. W poprzednim stanie prawnym ustawodawca ustanowił prymat restytucji naturalnej, naprawienie szkody powinno było nastąpić poprzez przywrócenie stanu poprzedniego. Jeżeli przywrócenie stanu poprzedniego lub koszty tego przywrócenia rażąco przekraczałyby wielkość poniesionej szkody, naprawienie szkody następowało przez zapłatę odszkodowania. Taki stan prawny istniał podczas obowiązywania ustawy z 4 lipca 1994 r. Obecnie regulacja zawarta w art. 147 p.g.g. co do zasady, daje uprawnienie poszkodowanemu do wyboru sposobu naprawienia szkody. Poszkodowany z tytułu szkody wyrządzonej ruchem zakładu górniczego może wybrać pomiędzy przywróceniem stanu poprzedniego – do którego obowiązany jest odpowiedzialny za szkodę, a odszkodowaniem pieniężnym, w tym wypadku warunkiem jest zgoda podmiotu odpowiedzialnego. W większym zakresie, niż w dotychczasowym stanie prawnym ustawa p.g.g. z 2011 r. opiera się w zagadnieniach naprawy szkód wyrządzonych ruchem zakładu górniczego, na rozwiązaniach kodeksu cywilnego (art. 363 § 1 k.c.). Stwierdzenie to jest zgodne z intencją prawodawcy zmieniającego przepisy w materii naprawienia szkody, czego istotnym wyrazem jest uzasadnienie projektu ustawy p.g.g. z 2011 r., z którego wynika (druk Sejmu VI kadencji nr 1696), że podstawowa zmiana w zakresie odpowiedzialności za szkody polega na większym niż w dotychczasowym stanie prawnym oparciu się na rozwiązaniach kodeksu cywilnego[1]. Jedyna różnica między tymi regulacjami jest w tym, że poszkodowany musi uzyskać zgodę podmiotu odpowiedzialnego za szkodę na to, by naprawienie szkody nastąpiło poprzez zapłatę odpowiedniej kwoty pieniężnej, a kodeks cywilny w art. 363 § 1 takiego warunku nie przewiduje. W związku z treścią art. 145 p.g.g. (jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, do naprawienia szkód, o których mowa w art. 144 ust. 1 i 2, stosuje się przepisy kodeksu cywilnego) należy przyjąć, że reguła zawarta w art. 363 § 1 in fine odnosi się również do szkód wyrządzonych ruchem zakładu górniczego prowadzonego zgodnie z prawem. Tak wiec, gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Naturalnie, gdy szkoda jest skutkiem prowadzonego niezgodnie z prawem ruchu zakładu górniczego, wtedy naprawienie tejże szkody następuję w całości na podstawie zasad kodeksu cywilnego – o czym szerzej w kolejnym wpisie.
[1] uchwała SN z dn. 22.11.2012 r., III CZP 75/13, LEX nr 1396279.
Zobacz naszą pełną ofertę dotyczącą szkody górnicze oraz szkody górnicze prawo. Kancelaria Adwokacka Pirożek & Pirożek.