Dzisiaj słów kilka o instytucji rzadko wykorzystywanej przed spadkodawców, ale mogącej znacznie uprościć i usprawnić przeprowadzenie sprawy spadkowej. Mowa o wykonawcy testamentu.
Spadkodawca może bowiem w testamencie powołać wykonawcę lub kilku wykonawców testamentu. Warunkiem koniecznym jest, aby osoba mająca pełnić tę funkcję posiadała pełną zdolność do czynności prawnych. Oczywiście wykonawca nie ma obowiązku przyjmować na siebie tej funkcji – wtedy powinien złożyć stosowne oświadczenie przed sądem albo notariuszem. W praktyce pojawiały się wątpliwości, czy wykonawca powinien jakoś zamanifestować wolę pełnienia swej funkcji, ale co do zasady przyjmuje się, iż brak złożenia oświadczenia, o którym mowa wyżej, oznacza wolę pełnienia funkcji wykonawcy testamentu. Przy czym z ważnych powodów sąd może zwolnić wykonawcę testamentu z pełnienia tej funkcji.
Wykonawca testamentu może złożyć wniosek do sądu lub notariusza, który wyda takiej osobie zaświadczeni mówiące o tym, iż pełni taką funkcję. Tym samym wykonawca testamentu będzie mógł się legitymować tym dokumentem w relacjach z osobami trzecimi, co potwierdzi jego status.
Warto dodać, iż w praktyce dopuszcza się powołanie wykonawcy testamentu pod warunkiem lub z zastrzeżeniem terminu. Co więcej część doktryny dopuszcza możliwość, aby wykonawcą testamentu nie była wyłącznie osoba fizyczna, ale także osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej – jest to jednak pogląd niejednoznaczny.
Nie ma również przeciwskazań ku temu, aby jako wykonawcę testamentu wskazać osobę, dla której spadkodawca przewidział jakąś korzyść w testamencie, np. zapisobierca lub nawet spadkobierca. Należy również pamiętać o tym, iż wykonawca testamentu nie może przenieść swojej funkcji na inną osobę, aczkolwiek dopuszcza się możliwość ustanowienia przez wykonawcę pełnomocnika. Jeżeli wykonawca testamentu umrze, to funkcja ta nie przechodzi na jego spadkobierców, albowiem jest ściśle związana z osobą spadkodawcy.
Jeżeli wola spadkodawcy nie jest odmienna, wykonawca testamentu powinien:
– zarządzać majątkiem spadkowym
– spłacić długi spadkowe, a w szczególności wykonać zapisy zwykłe i polecenia – do długów spadkowych zalicza się także koszty zarządu majątkiem spadkowym, jego zorganizowaną częścią lub oznaczonym, jak również wynagrodzenie wykonawcy testamentu.
– wydać po uregulowania długów spadkowych majątek spadkowy zgodnie z wolą spadkodawcy i z ustawą – w każdym razie niezwłocznie po dokonaniu działu spadku
W przypadku, gdy spadkodawca uczynił na rzecz spadkobiercy zapis windykacyjny, wykonawca powinien wydać temu spadkobiercy przedmiot zapisu windykacyjnego.
Warto mieć na uwadze, że wykonawca testamentu może pozywać i być pozywany w sprawach wynikających z zarządu spadkiem, jego zorganizowaną częścią lub oznaczonym składnikiem. Może również pozywać w sprawach o prawa należące do spadku i być pozwany w sprawach o długi spadkowe.
Czy warto powołać w testamencie wykonawcę testamentu? W pewnych sytuacjach na pewno, zwłaszcza wtedy, gdy chcemy świadomie podzielić zgromadzony przez nas majątek, a w jego skład wchodzi duża liczba składników. Rzetelny i profesjonalny wykonawca testamentu na pewno jest w stanie ułatwić wykonanie ostatniej woli spadkodawcy. Powołanie wykonawcy testamentu jest warte rozważenia także wtedy, gdy testator zamierza dokonać sporej liczby rozrządzeń spadkowych i przewiduje, że pomiędzy spadkobiercami mogłyby się pojawić spory. Pomimo bezsprzecznych zalet, instytucja wykonawcy testamentu jest rzadko stosowana przez polskich spadkodawców.
telefon: 505-837-881
e-mail: r.drzewiecki@pirozek.pl
