Alimenty na dzieci to jeden z najczęstszych problemów z jakim zwracają się nasi klienci w zakresie spraw rodzinnych. W dzisiejszych czasach bowiem wiele związków rozpada się po kilku latach, a osoba sprawująca opiekę nad wspólnymi dziećmi zmuszona jest wystąpić na drogę sądową celem uzyskania należnych dzieciom środków finansowych od byłego partnera.
Ile wynoszą alimenty na dziecko?
Najczęstszym pytaniem klientów z jakim się spotykam podczas spotkań jest pytanie: Pani Mecenas, o jaką kwotę alimentów mogę wnosić w pozwie? Wiele osób zastanawia się czy istnieją jakieś wytyczne, na podstawie których Sąd określa tą kwotę – tak jest w krajach zachodnich, gdzie odpowiednie urzędy mają ustalone zakresy kwot dla określonego wieku dziecka i zarobków byłego partnera, a tylko kwestie szczególnych potrzeb dziecka mogą wpłynąć na podwyższenie tej kwoty. W Polsce taki system nie obowiązuje – ale jednocześnie te same okoliczności maja wpływ na wysokość alimentów.
Czynniki wpływające na wysokość alimentów
Wysokość alimentów zależy od dwóch najważniejszych czynników – usprawiedliwionych potrzeb dziecka oraz możliwość zarobkowych i statusu majątkowego rodzica zobowiązanego do uiszczania alimentów. Najprościej mówiąc, rodzic kierujący do Sądu pozew o alimenty powinien opisać wszelkie potrzeby dziecka – zarówno te stricte materialne i związane z ponoszonymi co miesiąc kosztami jego utrzymania, jak i te potrzeby niematerialne, od których często zależy konieczność ponoszenia dodatkowych kosztów i to nie zawsze z regularnością miesięczną. Przykładowo, dziecko może mieć problemy zdrowotne czy rozwojowe wymagające podejmowania rehabilitacji czy dodatkowych zajęć terapeutycznych co jakiś czas (chociażby dodatkowy turnus rehabilitacyjny dla osoby niepełnosprawnej, który rodzic finansuje samodzielnie bez wsparcia NFZ, aby poprawić stan zdrowia dziecka i dać mu lepsze szanse rozwojowe). Przykładem takich potrzeb niematerialnych przekładających się na koszty utrzymania dziecka mogą być także szczególne uzdolnienia dziecka, których rozwój rodzic chce wspierać poprzez dodatkowe zajęcia pozaszkolne czy organizowanie dziecku zagranicznych wyjazdów. Może to być także kwestia szczególnych zainteresowań dziecka związanych z nauką gry na instrumencie, tworzenie oprogramowania komputerowego czy zajęciami akrobatycznymi.
Należy pamiętać, że każde dziecko jest wyjątkowe i ma swoje potrzeby, które każdorazowo należy opisać w pozwie. Oczywiście na koszty utrzymania dziecka składają się przede wszystkim podstawowe potrzeby aktualne w każdym przypadku – udział w opłatach mieszkaniowych (zarówno czynsz jak i opłaty za media), wyżywienie, odzież i obuwie, środki czystości i kosmetyki, koszty wizyt lekarskich, badań i leków, koszty związane ze szkołą (wyprawka, opłaty za komitet, składki, ubezpieczenie, wycieczki) czy koszty podstawowych rozrywek (kino, basen). Oprócz tego najczęściej sporą częścią kosztów utrzymania dziecka są koszty zajęć pozaszkolnych, zakupu niezbędnego sprzętu (sportowego, muzycznego, komputerowego), organizacji wypoczynku (zimowego, wakacyjnego) czy dostosowania pokoju dziecka do jego potrzeb (zarówno tych zdrowotnych, jak i tych związanych z etapami jego rozwoju).
Ocena sądu dotycząca wysokości alimentów na dziecko
Wysokość alimentów nie jest równoznaczna z kwotą jaka zostanie wskazana w pozwie. Sąd dokonuje bowiem oceny wskazanych tam kosztów utrzymania dziecka celem ustalenia czy są one usprawiedliwione – czyli adekwatne do wieku i potrzeb dziecka, nie wygórowane i czy faktycznie są ponoszone lub będą musiały być poniesione w niedalekiej przyszłości. Przykładowo wskazanie przez matkę 2-letniego dziecka kosztu wyżywienia samego dziecka na poziomie 5.000 złotych miesięcznie raczej nie zostanie ocenione przez Sąd jako zasadne – w takiej sytuacji Sąd po analizie przedstawionych dowodów oceni miesięczny koszt wyżywienia dziecka 2-letniego i taką kwotę uwzględni przy ustalaniu kwoty należnych alimentów. Oczywiście nie jest wykluczone, że dziecko cierpiące na szereg schorzeń zdrowotnych i potrzebujące specjalnych diet może potrzebować znacznie większych kwot na wyżywienie czy potrzeby związane z leczeniem – w takich sytuacjach po ich udokumentowaniu Sąd uwzględni je ustalając kwotę alimentów.
Ile alimentów na dziecko – analiza wydatków
Dobrym sposobem na ustalenie miesięcznych kosztów utrzymania dziecka jest dokonanie analizy wydatków ponoszonych na potrzeby dziecka w okresie ostatnich kilku miesięcy przed wystąpieniem z pozwem. Po spisaniu faktycznie wydatkowanych kwot na poszczególne typy wydatków. To pozwala na uśrednienie kwot w każdym zakresie i ustalenie średniego miesięcznego kosztu utrzymania dziecka w sposób rzetelny i łatwy do wykazania poprzez przedłożenie chociażby historii operacji na rachunku bankowym – w dzisiejszych czasach bowiem większość płatności dokonujemy bezgotówkowo.
Do kiedy płaci się alimenty na dziecko?
Na koniec należy przypomnieć, iż alimenty na dziecko są należne do momentu kiedy osiągnie ono zdolność do samodzielnego utrzymania się. Najprościej mówiąc – do czasu kiedy będzie zarobkowało na własne utrzymanie, a uzyskiwane dochody będą wystarczające do pokrycia jego usprawiedliwionych potrzeb. Przykładowo więc, osoba w wieku 25 lat posiadająca stałe zatrudnienie i osiągająca z tego tytułu dochód nie będzie mogła uzyskać alimentów. Ale jeśli 25-latek nie pracuje z powodu braku zdolności do pracy lub z powodu okoliczności, na które ona sam nie ma wpływu to będzie mu przysługiwało prawo do alimentów od rodzica. Należy pamiętać, że także w takiej sytuacji Sąd ocenia sytuację indywidualnie rozpatrując wszystkie okoliczności – bada sytuację życiową, majątkową i zawodową pełnoletniego dziecka celem ustalenia czy jest w stanie zadbać o swoje usprawiedliwione potrzeby bez wsparcia finansowego rodzica.
Reasumując, wysokość alimentów jest zawsze kwestią indywidualną i ściśle związaną z sytuacją dziecka i rodzica mającego te alimenty płacić. Sąd ustalając wysokość alimentów musi szczegółowo zbadać wszystkie przedstawione dowody i ocenić zasadność kwot wskazanych w pozwie. W tej kwestii adwokat od prawa rodzinnego z pewnością odpowie na Państwa pytania.